Ka Ọ Dị Taa

   Chinwendu Uzoatu dere akụkọ ndị a   ỤLỌỌRỤ na-ahụ maka erimeri na ọgwụ n'ala anyị National Agency for Food andDrug Administration (NAFDAC) emeela ka ọhaneze mata banyere shuga (sugar), nke iwu akwadoghị e si nba Brazil and India.   Ozi si n'aka ndịisi NAFDAC kọwara na ha amaghị anya shuga ahụ n'ihi na edebanyeghị ya n'aka ha, tinyere na o nweghị 'vitamin A', nke mere   na ntụbata a tụbatara ya, na ire ya n'ahịa jiri bụrụ nnukwu ihe iche aka mgba n'ebe ahụike ndị mmadụ na-egoro ya nọ.   Dịka ozi ahụ siri dị, a tubatara shuga ahụ site na Cameroun (Douala), Niger, Chad na Benin Republic were ruo agbata oke Nigeria (border) buga steeti Borno, Adamawa, Lagos, Oyo na Ogun.   Ozi ahụ gara n'ihu rụtụ aka na e bubatala ihe juru ụgbọala e ji ebu ibu 'truck' narị abụọ ma kesasịa ha n'ahịa dị iche iche na Nigeria; ebe ndị gunyere Mubi, Gamboru'gala, Saki, Keshi, Badagry na Idi-Iroko ma na-ere otu akpa n'ọnụego nọ n'agbata puku

   Izunna Okafor Dere Akuko a ONYEISI ọrụ oyibo na Steeti Anambra bụ Ọkaiwu Theodora Igwegbe etoola aka na-achị steeti ahụ bụ Ọkammụta Charles Chukwuma Soludo maka ntụnye ya n'ịkwalite ọdịmma ndị ọrụ obodo na ọnọdụ obibindụ ha na steeti ahụ.   Ọkaiwu Igwegbe nyere ekele a mgbe ọ gara ileta ebe ọchịchị steeti ahụ dozigharịrị akụrụngwa mmiri anaghị arụzị ọrụ ma rụgharịkwa ya ọ bụrụzie nke ga-eji ike si n'anyaanwụ arụ ọrụ, n'ebe obibi ndị ọrụ oyibo steeti ahụ dị n'Iyiagu, Awka, bụ isi obodo steeti Anambra.   Ya bụ njem nleta ọrụ bụ nke Ọkaiwu Igwegbe mere site njikọaka Kọmishọna na-ahụ maka Ọkụ na Mmiri na steeti Anambra, bụ Maazị Julius Chukwuemeka, bụ onye ụlọọrụ ya rụrụ ya bụ ọrụ. Kọmishọna steeti ahụ na-ahụ maka Omenala na Njem Nlegharịanya, bụ Maazị Don Onyenji, bụ onye bikwa n'ebe ahụ a rụrụ ya bụ ọrụ, na ụfọdụ ndị ọzọ selitere isi n'ọrụ oyibo na ndị bi ebe ahụ nọ̀kwà na ya bụ mmemme.   N'okwu ya mgbe o letechara ka ọrụ siri gbata kwụrụ n'ebe

  Izunna Okafor Dere Akuko a NWUNYE aka na-achị steeti Anambra, bụ Oriakụ Nonye Soludo adụọla ndị Anambra, ọkachasị ụmụnwaanyị dị ime na ndị na-enye nwa ara, ọdụ ka ha sonyesie ike n'atụmatụ ịgba ọgwụ mgbochi ahụ na-aga n'ihu ugbua na steeti ahụ.   Oriakụ Soludo kpọrọ oku a n'Awka, na mmemme ịgbape Izuụka Ahụike Nne na Nwa (Maternal, Newborn Child Health Week), bụkwa ebe ọ nọrọ kọwaa ya bụ ịgba ọgwụ mgbochi dịka otu n'ime atụmatụ ọchịchị di ya bụ Gọvanọ Chukwuma Soludo ji n'aka ugbua iji memilaa ọrịa dị icheiche na-efe efe ọsọ ụkwụ eru ala na steeti Anambra.   Dịka o siri kọwaa, izuụka ahụ bụ maka inye nlekọta ahụike maka ụdị ọrịa dị icheiche, ime nnyocha maka ọrịa dị icheiche, na inyekwa ọgwụgwọ, bụkwa nke a na-emegbado n'efu.   O nyere nkọwa banyere ụdị ọgwụ dị icheiche a ga-agba, ma gbakwa akaebe na nsonye ahụ gọọmenti steeti ahụ na-esonye na nkwàdó ọ na-enye atụmatụ ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa na steeti ahụ enyela aka n'ụzọ pụrụ iche n'imezùpụ̀tà

   Chinwendu Uzoatu dere akuko  IHE ruru mmadụ iteghete n'ime mmadụ iri abụọ    e chere tọkịịrị n'ụlọelu okpukpu anọ dara na Dape, Life Camp, Abuja, abụrụla ndị a zọpụtara.   Ụlọ ahụ nke a ka na- arụ arụ tupu ọ daa, ka e kwuru na ọ bụ otu nnukwu ụlọ oriri na ọṅụṅụ dị n'ogbe ahụ nwe ya.   Dịka otu onye nọ ka o mere siri kwu, ndị tọkịịrị n'ụlọelu ahụ nke nwere ụlọ dị n'ime ala (underground) ruru iri abụọ.   Mgbe ozi jiri ru anyị aka, ndị ọrụ gbanụgbanụ tinyere ndị ọrụ nchekwa na-aga n'ihu na- agba ezi mbọ ịzọ ndụ ndị mmadụ.  

    Chinwendu Uzoatu dere akụkọ a   NDỊ ọrụ agha, Troops of 4 Special Forces, Doma nke steeti Nasarawa anwụchikọọla mmadụ iri na abụọ na-akpaka ma na-atọkọrọ okporoụzọ ụgbọoloko n'Angwan Yara dị n'okpuru ọchịchị Keana na steeti Nasawara.   Onye jigodu ọkwa dịka osote onyeisi mgbasa ozi kọmadị ahụ, (Deputy Director, Army Public Relations), Major Joseph Afolasade gbara nke a n'anwụ n'ozi ọ kupụUrụ ndị ntaakụkọ na Doma.   Afolasade kwuru: “Ka ọnwa June dị n'abalị iri na ise, n'afọ a bụ 2023, ndị agha kọmandi ahụ, ka ha nọ na mkpagharị (patrol) ha na-eme kwamgbe kwamgbe; jidere mmadụ ise e chere na-atọkọrọ okporoụzọ ụgbọoloko dị n'ogige (station) ụgbọoloko a gbahapụrụ agbahapụ dị n'agbata Angwan Yara na Agyaragu, okpuru ọchịchị Keana. E jidere ha ka ha kwajuru ngwongwo okporoụzọ ụgbọoloko n'ụgbọala (truck) abụọ. Ka a na-eme nnyocha, ndị agha ahụ nwụchikọkwara mmadụ asaa ndị ọzọ ka ọnwa Juunu dị n'abali iri na asatọ, ndị kwuputara ka ha siri jee