Ka Ọ Dị Taa

NDUBISI Nwokedi : Ọchịchị Obiano dị ezigbo mma. Nhafe ọ na-eme n’aka Soludo gosipụtara na steeti Anambra ga-adị mma na-aga n’ihu. Soludo n’onwe ya makwaara ihe ekwe na-akụ dịka Obiano. Ọ bụ ezigbo mmadụ; ọbụladị mgbe ọ nọ n’isi ọbaego ala anyị, o mere nke ọma. Ọ bịara maka ezi ọchịchị, ọbụghị nke mmegbu. Ọ bịara ka o mezie obodo. Ọfọ ọma ka m na-agọrọ ya, nchekwa Chukwu, udo na ọńụ. Otu a Obiano na-ahafe ọchịchị n’aka Soludo ga-agazi. Ajọ ihe agaghị eme ya. Otu a Chukwu họpụtara ya ka ọ chịa, ọ ga-achịrụ anyị n’isi. Nebechukwu Okafor : Obiano metara ndị ọrụ mma. Anyị na-asịzị ka onye na-abata ọhụrụ mekwa ka o mere. Ọ bụ Obiano hibere  ọdụụgbọelu na steeti Anambra, bụ oke obodo kwesịrị ka o nwee ọdụụgboelu kemgbe. O teela aka a tụbara atụmatụ ịrụ ọdụụgbọelu na steeti Anambra ma onweghị isi. Ka ọ dị ugbu a, ọchịchị Obiano emeela ka steeti Anambra sonye n’ụgbọ ọma.   Agara m ebe ahụ wee hụ n’ebe niile achawapụla. N’ezie, Obiano gbara mbọ dị egwu. Ya mere, ọ bụrụ na Soludo soro ụkpụrụ ya,

Ọ KPỌTỤRỤ akpọtụ ma zụọ azụọ na ụnyaahụ, dịka aka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ gbapere ọmarịcha ụlọ ezumeezu mba ụwa ahụ ọ rụrụ bụ ‘International Conference Centre (ICC)’.   Ya bụ mmemme wééré ọnọdụ n’Awka bụ nke dọtara ọtụtụ ndị dị icheiche e ji okwu ha agba izu na steeti ahụ na mpụga ya, ma bụrụkwa nke Gọvanọ Obianọ nọrọ na ya wee nye ọtụtụ ụmụafọ steeti ahụ onyinye nkwanyeùgwù, n’ihi ntụnye dị icheiche ha megoro n’ịkwalite ùgwù, udo, ọganihu na ọnọdụ mmepe steeti ahụ.   A nọkwara na ya bụ mmemme wee kpùghee akwụkwọ e dere ọhụụ banyere ndụ Gọvanọ Obianọ, ya na akwụkwọ ọzọ Maazị Ike Chioke dere banyere ọchịchị Gọvanọ Obianọ n’Anambra, bụ nke ọ kpọrọ ‘Akpokuedike, Duty Call in Anambra’.   N’okwu ya n’ebe ahụ, Gọvanọ Willie Obianọ,  kpọpụtasịrị ụfọdụ ihe gbara ọkpụrụkpụ ọchịchị ya mepụtara, ma kelee ndị dị icheiche nyere aka ime ka ọchịchị ya gaa nke ọma.   O nyere nkọwa banyere ụlọ ezumeezu ahụ na ụfọdụ akụrụngwa e jiri rụọ ya, bụkwa nke ga-abàta puku kwuru puku mmad

AKA na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ eguzobela òtù pụrụ iche ga na-ahụ maka ichekwaba ikike dịịrị ndị nwere ọlụsị na steeti ahụ, bụ nke a kpọrọ ‘Anambra Disability Rights Commission’.   Ya bụ mmemme iguzobe ndị ahụ bụ nke weere ọnọdụ n’obi gọọmenti dị n’Awka bụ isi obodo steeti ahụ, ma bụrụkwa nke dọtara imirikiti ndị dị icheiche e ji okwu ha agba ìzù na steeti ahụ nà ọtụtụ ndị ọlụsị (bụkwa ndị a maara dịka ndị ikedịnobi).   Ya bụ u òtù ọhụrụ mmadụ iri nọ na ya nwèrè Ọkaiwu Chuks Ezewuzie dịka onyeisioche ya; nwee Ọkaiwu Chinenye Okeke dịka odeakwụkwọ ya, ebe mmadụ asatọ ndị ọzọ gụnyèrè Bishọp Moses Ezedebego, Ugochukwu Okeke, Oriakụ Victoria Okonkwo, Maazị Tony Oli, Dọkịta Pat Okeke, Oriakụ Eucharia Anekwe, Maazị Williams Umeh na Oriakụ Anthonia Obianyo.   N’okwu ya oge ọ na-eguzobe ndị òtù ahụ, Gọvanọ Obianọ kọwàrà na a họpụtara ha ịbụ ndị òtù ahụ n’ihi ezi ntụkwasịobi e nwere na ha, ya na ihe ha pụrụ ime, ọkachasị dịka o siri metụta imezupụta ebumnobi e jiri guzobe ya

Ọ NA-ABỤ akụ ruo ụlọ, a mara onye kpara ya.   N’ihi nke a, aka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ etoola ndị Anambra zara oku ‘Akụ Ruo Ụlọ’ ahụ ọchịchị ya na-akpọ wee welataruo akụnụba ha ụlọ, site n’ịbịa rụọ ụlọọrụ, ụlọahịa, ụlọ mmepụta ngwahịa, na ihe mwunye ndị ọzọ dị icheiche n’ime steeti ahụ.   Gọvanọ Obianọ kwupụtàrà nke a oge ya na ụfọdụ ndị e ji okwu ha agba izu n’ime steei ahụ gara njem nleta n’ụfọdụ ebe dị icheiche a rụrụ ụlọahịa na ụlọ mmepụta ngwaahịa ọhụrụ n’Awka bụ isi obodo steeti ahụ, nke gụnyere ụlọahịa ‘Everyday Supermarket’, ‘Stanel World’ na ‘Radopin Supermarket’.   Njem nleta ahụ bụ nke a nọrọ na ya wee duru Gọvanọ Obianọ na ndị ya na ya so wee gagharịa na gburugburu na ime ụlọahịa ahụ, ka o wee jiri anya ya hụ ka ọnọdụ siri gbata kwụrụ n’ebe ahụ.   N’okwu ya oge ọ gagharịchara n’ebe ndị ahụ ma zụrụkwa ụfọdụ ihe, ya bụ Gọvanọ kwupụtàrà afọojuju ya nà ọñụ o nwere na steeti ahụ nọ n’ezi ọnọdụ mmepe dị elu ugbua karịa ka ọ dị oge ọ batara n’ọkwa ọchịchị.

AKA na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ akpọọla òkù ka emee aha Dọkịta Nnamdi Azikiwe lagoro mmụọ ka ọ dị ọkpụtọrọkpụ karịa etu ọ dị ugbua.   Gọvanọ Obianọ kwupụtàrà nke a n’okwu ya na mmemme Nkụzi Zik (Zik Lecture) àgbà nke iteghete na agba nke iri ya, bụ nke weere ọnọdụ na Mahadum Nnamdị Azikiwe dị n’Awka bụ isi obodo steeti Anambra ụbọchị Tuzdee ma bụrụkwa mmemme a na-achịkọba kwà ahọ ọbụla iji kwanyere ya bụ oke mmadụ, bụ Azikiwe, ùgwù.   Ọ dị ncheta na ya bụ gọvanọ nọrọ n’ahọ 2019 wee kwuwaa na ụbọchị ahụ a mụrụ Zik, bụ abalị iri na isii nke ọnwa Nọvemba ahọ ọbụla ga na-abụzị ụbọchị ezumike na steeti ahụ, iji kwanyere ya ugwu. Ọ bụzị n’ịgbàkwụnye na nke ahụ ka Gọvanọ Obianọ jizị akpọ òkù ka e mee ka ụbọchị ezumike ahụ bụrụzie nke a ga na-enwezị na steeti niile dị na mpaghara ndịda-ọwụwa anyanwụ na n’ala Nigeria n’izugbe.   Gọvanọ Obianọ, nke onye nọchitere anya ya na mmemme ahụ bụ odeakwụkwọ izugbe steeti Anambra, bụ Ọkammụta Solo Chukwulobelu, kpọkwàrà òkù ka e weghàc

A KPỌKUOLA ma dụọ ndị ọrụ oyibo steeti Anambra ka ha kwàdo ma tụnyere nwa amadi ahụ ji aha otu ndọrọndọrọ ọchịchị ‘All Progressive Grand Alliance (APGA)’ were apụta ịzọ ọkwa Gọvanọ na nhọpụta ahụ a ga-eme n’abalị isii nke ọnwa Nọvemba a, bụ Ọkammụta Chukwuma Soludo.   Aka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ bụ ya kpọrọ òkù a na mmemme ụbọchị ndị ọrụ oyibo nke ahọ 2021, bụkwa nke weere ọnọdụ n’isi ụlọọrụ oyibo steeti ahụ dị n’Awka bụ isi obodo steeti Anambra.   N’okwu ya n’ebe ahụ, Gọvanọ Obianọ kelere ndị ọrụ oyibo ahụ maka etu ha siri wee kwàdo ma na-adọnyere ọchịchị ya ukwu kemgbe ahọ asaa gara aga ọ batara n’ọkwa ọchịchị, wee ruo ugbua ọrụ ya dịka Gọvanọ steeti ahụ na-abịazị na njedobe.   Ọ gbara akaebe na ezi ọrụ ha na arụ nà nkwado ha na-enye ọchịchị ya so n’isi sekpụ ntị n’ihe ọchịchị ya jiri magbuo onwe ya, bụkwazị nke mere o jiri kwe ha ọtụtụ nkwa dị icheiche ma mezuputachakwa ha niile, ọkachasị dịka o siri metụta ihe gbasaara ịkwalite ọnọdụ obibindụ ha, ịhụ na a na

AKA na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ adụọla ụmụafọ steeti ahụ ọdụ ka ha tụnyere onye ahụ ji aha otu ndọrọndọrọ ọchịchị ‘All Progressive Grand Alliance, (APGA)’ were azọ ọkwa gọvanọ steeti ahụ, bụ Ọkammụta Chukwuma Soludo, ka o wee nweta mmeri dara ụdà na nhọpụta ọkwa gọvanọ ahụ a ga-eme na steeti ahụ n’abalị isii nke ọnwa Nọvemba ahọ a.   Gọvanọ Obianọ nyere ndụmọdụ a n’ọgbakọ pụrụ iche ya na ndị ndu òtù ndọrọndọrọ APGA nwere n’ebe obibi gọọmenti dị n’Amawbịa, bụkwa ebe ọ nọrọ wee kelee ndị otu ndọrọndọrọ ahụ maka nkwàdo dị icheiche ha nyegoro ya kemgbe o jiri bata n’ọkwa ọchịchị wee ruo taa.   O kwere nkwà na ọ ga-emezucha nkwà dị niile o kwere tupu oge ọchịchị ya abịa n’isi njedobe, ma gwakwazie ndị òtù ndọrọndọrọ ọchịchị ahụ na ụmụafọ steeti ahụ na ọ dị óké mkpa na onye ọbụla tinyere aka n’ọrụ ma gbasie mbọ ike, iji hụ na APGA nwetere mmeri na nhọpụta ahụ a ga-eme na steeti ahụ, maka na ọchịchị APGA dị Anambra ahụ mma.   N’okwu nke ya, nwunye aka na-achị steeti ahụ, b

KA ọ gachaara ụbọchị olenaole e jiri gbapee amụmà achụmta nkwàdo nke Ọkammụta Chukwuma Soludo dịka onye ga-eji aha otu ndọrọndọrọ ọchịchị ‘All Progressive Grand Alliance (APGA)’ wee zọọ ọkwaa gọvanọ na nhọpụta ahụ a ga-eme na steeti Anambra n’abalị isii nke ọnwa Nọvemba ahọ a; aka na-achị steeti ahụ, bụ Gọvanọ Willie Obianọ adụọla ndị eze ọdịnala ka ha nye nwa amadi ahụ ezi nkwàdo kwesiri ekwesi.   Gọvanọ Obianọ nyere ndụmọdụ a n’okwu ya na nzukọ pụrụ iche ya na ndị eze ọdịnala obodo dị icheiche na steeti ahụ nwere n’Awka bụ isi obodo steeti ahụ na nsonso a, bụ nke ọ nọrọ na ya wee gosi ha Ọkammụta Soludo dịka onye ga-anọchi anya ya.   O mere ka a mara na ọchịchị APGA n’ime steeti ahụ kemgbe ahọ iri na isii gara aga dị Anambra ahụ mma, maka na nke ahụ bụ ihe a gbà n’aka e jighị ènyò elele. Ọ kọwara na aka chịbụrụ steeti ahụ n’oge mbụ, bụ Maazị Peter Obi mèrè nke ọma n’ọchịchị ya; kwuo na ya onwe bụ aka na-achị steeti ahụ ugbua emeela ọtụtụ ihe dara ụda n’agbanyeghị nsogbu ajọ ọnọdụ akụ

NDỊ òtù mba ụwa ‘United Nations’ (bụ UN n’aha ịchàfụ) achọọla aka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ mma site n’inye ya nkwanyeùgwù dịkà Ọkàibe na Mmepe Tọrọ Àtọ (Champion of Sustainable Development).   Ịchọ mma a bụ nke e mere site n’aka onye ọrụ UN na-ahụ maka ihe metụtara mmadụ n’ala Nigeria, bụ Maazị Edward Kallon, ma bụrụkwa nke weere ọnọdụ n’ebe obibi Gọvanọ dị n’Amawbia. Maazị Kallon dùkwàrà ndị ọrụ òtù mba ụwa dị icheiche, nke gụnyere òtù WHO, òtù EU wee bịa ya bụ mmemme.   N’okwu ya n’ebe ahụ, o mere ka a mara na nkwanyeùgwù ahụ bụ maka ezi ọrụ mmepe na ọrụ nnwògharị dị icheiche Gọvanọ Obianọ na-arụ na ngalaba dị icheiche na steeti ahụ, nke gụnyere ngalaba ahụike, ngalaba akụnụba, ngalaba ọrụ ugbo, ngalaba nchekwa, ngalaba ọnọdụ obibindụ ụmụ mmadụ, na ngalaba ndị ọzọ.   O kpupuuru Gọvanọ Obianọ okpu maka iji akụrụngwa ọgbaraọhụrụ bụ ịgbà wee na-ebuso mpụ, arụrụala, ntọ, ohi na ndị omekoome ndị ọzọ agha ma na-achụkwa ha ọsọ ụkwụ eruala na steeti ahụ; kọwaa na ya bụ

AKA na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ ekwenwòóla ụmụafọ steeti ahụ na ndị bi n’ime ya nkwà na ọchịchị ya ga-aga n’ihu inye ha ezi nchekwa bụ ịgbà.   Gọvanọ Obianọ kwupụtara nke a oge ọ bagidere na njem nleta n’ụfọdụ ahịa nà ná mpaghara ebe ọzọ dị icheiche na steeti ahụ, iji mara ka ọnọdụ siri gbata kwụrụ n’ebe ahụ, dịka o siri metụta ntụziaka ahụ ndị òtù ‘Indigenous People of Biafra’ (IPoB) nyere ka ndị mmadụ kwụsị ịpụta iro ụbọchị Mọnde ọbụla n’ala Igbo, bụkwa nke ya onwe ya kwuru ka ndị mmadụ leghàra anya.   Gọvanọ Obianọ nọrọ ụbọchị ahụ wee gaa n’ụfọdụ ahịa dị icheiche dika  ahịa Eke Awka, ahịa Afọ Igwè dị n’Ụmụdiọkà, nà ahịa Oye-Agụ Abagana, bụkwazị ebe ọ chọpụtara na ahịa na-azụ ma na-ekwòkwa èkwò ụbọchị ahụ; ma bụrụkwazie ebe ọ nọrọ wee gwa ndị na-azụ ma na-ere n’ahịa ahụ okwu, gbàá ha ume site n’ịzụ ha ahịa, ma kwenwòó ha nkwà ezi ọnọdụ nchekwa.   N’okwu ọ gwara ndị ahịa ahụ ụbọchị ahụ, Gọvanọ Obianọ mèkwàrà ka a mara na e jidela ndị ahụ wakpòrò ma gbagbuo ndị uweo

KA ọ dị taa, ndị òtù mba ụwa ‘United Nations’ (bụ UN n’aha ịchàfụ) achọọla aka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ mma site n’inye ya nkwanyeùgwù dịkà Ọkàibe na Mmepe Tọrọ Àtọ (Champion of Sustainable Development).   Ịchọ mma a bụ nke e mere site n’aka onye ọrụ UN na-ahụ maka ihe metụtara mmadụ n’ala Nigeria, bụ Maazị Edward Kallon, ma bụrụkwa nke weere ọnọdụ n’ebe obibi Gọvanọ dị n’Amawbia. Maazị Kallon dùkwàrà ndị ọrụ òtù mba ụwa dị icheiche, nke gụnyere òtù WHO, òtù EU wee bịa ya bụ mmemme.   N’okwu ya n’ebe ahụ, o mere ka a mara na nkwanyeùgwù ahụ bụ maka ezi ọrụ mmepe na ọrụ nnwògharị dị icheiche Gọvanọ Obianọ na-arụ na ngalaba dị icheiche na steeti ahụ, nke gụnyere ngalaba ahụike, ngalaba akụnụba, ngalaba ọrụ ugbo, ngalaba nchekwa, ngalaba ọnọdụ obibindụ ụmụ mmadụ, na ngalaba ndị ọzọ.   O kpupuuru Gọvanọ Obianọ okpu maka iji akụrụngwa ọgbaraọhụrụ bụ ịgbà wee na-ebuso mpụ, arụrụala, ntọ, ohi na ndị omekoome ndị ọzọ agha ma na-achụkwa ha ọsọ ụkwụ eruala na steeti ahụ; k

…Mepekwa ụlọ mmepụta akpụkpọụkwụ OSOTE onyeisiala Nigeria, bụ Ọkammụta Yemi Osinbajọ nà aka na-achị steeti Anambra bụ Gọvanọ Willie Obianọ agbapeela ogige ọkụ latiriiki a maara dịka ‘Agu-Awka Injection Sub-Station’ n’Awka bụ isi obodo steeti ahụ, bụkwa nke ikike ya ruru 60MVA na 132/33KVA.   N’okwu ya n’ebe ahụ, osote onyeisiala bụ Osinbajo tòrò Gọvanọ Obianọ maka agadaga ọrụ ahụ a rụrụ n’ebe ahụ, ma kpọkuo ndị gọvanọ steeti ndị ọzọ ka ha ñòmie ezi ọrụ di etu ahụ, n’ihi na mmepe ala Nigeria dàbèèrè na mmepe steeti dị iche iche dịgasị n’ime ya.   O mere ka a mara na ọnụ ego a na-enwete n’ime steeti Anambra esila n’ijèri naịra iri wee gbagoo n’ijeri naịra iri abụọ na isii, n’ihi ezi ọnọdụ dị larịị na ọmarịcha atụmatụ dị iche iche Gọvanọ Obianọ wepụtara, ya na ezi mmụọ agbambọ ndị Anambra. O nyere nkọwa banyere ogige ahụ ahụ, ma kwe nkwà na gọọmenti etiti ga-aga n’ihu inye steeti ahụ nkwàdo kwesiri ekwesi, ọbụladị dịka ọ kpọpụtakwàzịrị uru dị iche iche ogige ahụ ga-eweta na etu ọ ga-esi b

KA ọ dị taa, ụlọọrụ ahụ a mà àma na-emepụta ụgbọala n’ala Nigeria, bụ ụlọọrụ ‘Innoson Vehicle Manufacturing Company (IVM) ewepụtala ngalaba ụlọọrụ mmepụta ụdịrị ụgbọala ọhụrụ ọzọ, iji gbakwụnyekwuo n’ụdị ụgbọala ndị ọzọ ọ na-emepụta.   Mmemme ịgbape nke a bụ nke weere ọnọdụ n’Umụdim Nnewi dị n’okpuru ọchịchị ime obodo ‘Nnewi North’ nke steeti Anambra, ma bụrụkwa nke dọtara aka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ; Minista na-ahụ maka ego nà amụmà ego ọrụ n’ala Nigeria, bụ Dọkịta Zainab Ahmed na ògbò ya nke na-ahụ maka ụlọọrụ, azụmahịa na iji ego achụ ego, bụ Otunba Adebayo, na ọtụtụ ndị ọzọ sonyere na mmemme ahụ.   E wezuga ngalaba mmepụta ụgbọala abụọ ahụ a gbapere ọhụrụ, a nọkwara na ya bụ mmemme gbapee ngalaba mmepụta akụrụngwa na-eme ka mmadụ e ji were agba ihe, bụ nke a kpọrọ ‘Robotic Spraying Booth’, nke ụlọọrụ innoson ahụ.   N’okwu ya n’ebe ahụ, aka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Obianọ, nke ọ bụ osote ya, bụ Dọkịta Nkem Okeke nọchitere anya ya gbàrà akaebe na ụlọọ

AKA na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ ekwela nkwà na ọ ga-arụchapụ ma gbapee agadaga ọrụ ngo niile o ji n’aka na steeti ahụ tupu oge ọchịchị ya abịa n’isi njedobe.   Gọvanọ Obianọ kwupụtàrà nke a oge ọ gara njem nleta n’ebe dị iche iche o jigasị ọkpụrụkpọ ọrụ n’aka na steeti ahụ, nke gụnyere ogige ụlọ ezumeezu mba ụwa ọ na-arụ na steeti ahụ a maara dịka ‘International Conference Center (ICC)’, na ogige ama egwuregwu ahụ ọ na-arụ n’Awka bụ isi obodo steeti ahụ, bụ nke a kpọrọ ‘Awka City Stadium’.   N’okwu ya n’ebe ahụ, ya bụ Gọvanọ kwupụtara ma gosipụta afọ ojuju ya banyere etu ọrụ ahụ si aga, ọkachasị etu e si arụ ya ọsọọsọ, ma kwuputanwòó ezi mkpebi ya na njikere ya ime Anambra ka ọ gaa n’ihu ịnọ n’ogoogo dị elu karịa ka o zutere ya oge ọ batara n’ọkwa ọchịchị n’ahọ asaa gara aga.   Dịka ọ na-ekele ndị na-ahazi ọrụ ahụ, Obianọ kọwara ogige abụọ ahụ dịka nke ga-abara steeti ahụ, ụmụafọ ya nakwa ala Nigeria n’izugbe úrù n’ụzọ dị iche iche ma a rụchaa ha, ma kwezie nkwa na

AKA na-achị steeti Anambra bụ Gọvanọ Willie Obianọ ekwupụtala ma gosipụta obi ụtọ ya banyere etu ọrụ si aga n’ebe ahụ ọchịchị ya na-arụ nnukwu ụlọ ezumeezu mba ụwa na steeti ahụ.   Gọvanọ Obianọ kwupụtara nke a oge ọ gara njem nleta n’ebe ahụ a na-arụ ya bụ agadaga ụlọ ezumeezu dị n’Agụ Awka, n’isi obodo steeti ahụ, bụ nke ọ nọrọ na ya wee gagharịa n’ebe ahụ iji hụ ka ọnọdụ siri gbata kwụrụ n’ebe ahụ na etu ya bụ ọrụ si aga.   Dịka ọ na-akpọpụtasị uru dị iche iche ya bụ ogige ga-ewebàta na steeti ahụ ma a rụchaa ya, ọ gara n’ihu mee ka a mara na nke ahụ ga-enyekwa aka ịkwàlite ọnọdụ mmepe na steeti ahụ, kewàpụtara ụmụafọ steeti ahụ ọtụtụ ohere ọrụ, tinyere ọtụtụ uru ndị ọzọ ọ ga-eweta.   Ọ kọwara na ya bụ ogige ga-eme ka Anambra soro n’ọnụọgụgụ steeti olenaole nwere ụdị ụlọ ezumeezu mba ụwa dị etu ahụ n’ala Nigeria, ma mekwazie ka e nwee ike ịchịkọba ụdị nnukwu ọgbakọ dị iche iche n’ime steeti ahụ.   O kelekwazịrị ngalaba ụlọọrụ na-ahụ maka ewumewu ụlọ na steeti ahụ, ma kelekwazie ụlọọ

Izunna Okafor dere akuko a N’izuụka gara aga ka anyị malitere ileba anya n’isiokwu a, ma bụrụkwa nke m sitegoro na ya wee nye nkọwa ihe gbasaara arụ, ihe dị iche n’etiti ya na nsọala, ma nyekwa ọmụmaatụ arụ na nsọala. Ka ọ dị taa, ihe anyị ga-elebà anya n’ihe olenaole fọrọ banyere isiokwu ahụ, wee mazie ya ákpụ. Ọkụ anyị nyụrụ n’izuụka gara aga oge anyị kpọpụtachara ụfọdụ ọmụmaatụ arụ na nsọala; anyị wee wụsa ọwa n’ebe ahụ. N’ibidokwa n’ebe anyị kwụsịrị, ọ dị mkpà ịkọwapụta na e nwere etu e si emeso onye mere nsọala n’ala Igbo, ma nwekwa etu e si emeso onye mere arụ. N’ala Igbo, ọ bụrụ na mmadụ mee nsọala n’obodo, (ya bụ, ọ bụrụ na mmadụ mee ótù n’ime ihe ndị ahụ anyị kpọptasịrị n’izuụka gara aga dịka ọmụmaatụ nsọala), obodo nwèrè usoro dị iche iche ha ga-esi mesò onye ahụ, dịka o siri metụta ntaramahụhụ a ga-enye onye ahụ, bụkwa nke dabeere n’ihe onye ahụ mere kpọmkem. Iji maa atụ, ụfọdụ nsọala nwèrè ike ịdọtara onye mere ya ntaramahụhụ dị iche iche ndị obodo maọbụ onye o mere ihe ahụ

AKA na-achị steeti Anambra bụ Govanọ Willie Obiano agaala n’ihu kwuputa ebumnuche ya nke bụ ịhụ na e wubere ọtụtụ ụlọọrụ na-emepụta ihe na steeti ahụ. O kpọkuru ndị steeti ahụ bi na mba ndị ọzọ ka ha welata opekatampe otu ụzọ n’ụzọ iri (10%) ihe ha nwere na steeti ahụ.   Obiano kwuputara nke a oge ọ na-ekpughe ahịa ọhụrụ, Anambra International Ultra-modern Market, Isiagu, nke dị n’okpuru ọchịchị Awka South.   Gọvanọ, onye nke odeakwụkwọ gọọmenti steeti ahụ Ọkammụta Solo Chukwulobelu nọchitere anya ya kọwara na ebumnuche ya bụ ịhụ na ụlọọrụ juputara na steeti ahụ, ma kwukwaa na a kọwaputara nke a na mmalite ọchịchị ya, ebe ọ nọrọ kọwaa na ọrụ ya bụ ime ka Anambra bụrụ ebe izizi onye ọbụla ga-achọ ka ọ họrọ ihibe ihe n’ala anyị.   O kwuru sị: “Oge gọvanọ rigoro n’ọchịchị afọ asaa gara aga, o nwere ezi ihu ụzọ ka Anambra maa mma (socially stable) ma bụrụkwa ebe a ga na-ehibe ụlọọrụ.”   Ọ rụtụrụ aka na ngalaba nnọọrọonwe na nke ọha na eze ga-ejikọ aka iji mee ka mamịrị gbaa ụfụfụ. Ya mere,

IGBO sị na ọ na-abụ e tòó onye gburu ewu, ọ hụ ehi o gbuo;maka e were ọjà tòó dike na mgba o nwùdèrè, o were ọkpa kwàá aja.   N’ịgbaso nke a, a kọwaalaaka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ dịka onye tigoro ịgba dara ụdana ngalaba ọrụ ugbo steeti ahụ, ma wetekwa mgbanwè na mnwògharị pụtara ìhè nangalaba ahụ, nke mezịrị ka ọrụ ugbo na-amị akpịrị na steeti ahụ.   Nke a bụ nke e kwupụtarasite n’ọnụ Kọmishọna na-ahụ maka ọrụ ugbo na steeti Anambra, bụ Maazị NnamdịOnukwuba, n’okwu ya n’ihe mmemme ndị nta akụkọ a kpọrọ ‘Meet the Media’, bụ nkeweere ọnọdụ n’Awka.   Dịka o siri kwuo, ana-agbakụtabụ ọrụ ugbo azụ n’oge mbụ n’ime steeti ahụ dịka nke dịịrị naanị ndịokenye na ndị bi n’ime obodo; mana ugbua, ọ bụzị ihe na-amị onye ukwu na onyentà akpịrị, n’ihi ihe dị iche iche ọchịchị Gọvanọ Willie Obianọ megoro nangalaba ahụ kemgbe ọ batara n’ọkwa ọchịchị.   O mere ka a mara nandị ọrụ ugbo steeti ahụ na-enweta mkpụrụ akụkụ ọrụ ugbo n’efù site n’aka gọọmentiiji belatara ha ego ha na-eme

AKA na-achị steeti Anambra bụ Willie Obiano (Akpokuodike),ekwuputela na a ga-akwanyere ụfọdụ ndị orụ ahụike ugwu pụrụ iche maka ike hakpara banyere ịzọta ndụ ma gbochie COVID-19 na steeti Anambra. Ndị ahụ a ga-akwanyere ugwu gụnyere dokịnta ano, noosụ abụọ,otu onye na-ahụ maka ọgwụ (pharmacist), onye nhicha (cleaner) na onye okwo ụgboalaambụlansị. Ha bụ ndị kpogara onye orịa ahụ n’ebe a na-elekota ha anya. Aga-enye ha nkwanye ugwu a pụrụ iche iji kwado ezi orụ.Govano mgbe o na-ekwuputanke a kwuru na ego ga-esokwa n’ihe a ga-enye ha. Govano kwuru sị; “Enwere m olile anya na nke a ga-agbandị orụ ahụike ume iji mee nkeoma karịaa n’odịnihu.Anyị ga na-aga n’ihuna-akwado ndị orụ ahụike anyị, ndị bụ isi sekpụ ntị n’agha a na-ebu megidensogbu a.” Ọ gara n’ihu kpokuo ndị mmadụ ka ha soro nzo ụkwụ goomentiwee leruo anya na ndụ ha, tinyere ndụ ndị nke ha. O ji obi añụrị kwuputa na nwoke ahụ e nyochara alakwurulaezinaụlo ya, tinyekwara na mmadị iri ato na isii ahụ ha na ya gakoro ebughị njecoronav

AKA na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Willie Obianọ agaalaleta ka ọrụ si aga n’okpuru ụzọ ahụ siri Mmịata-Anam gaa Nzam n’okpuru ọchịchị ime obodo AnambraWest. Ya bụ okporo ụzọ bụ nke ogologo ya ruru kilomita iri na ótùma bụrụkwa nke nwere àkwà ogologo ya ruru mita otu narị na iri abụọ. N’okwu ya oge ọ letachara ka ya bụ ọrụ si aga, Gọvanọ Obianọkọwàrà ụzọ ahụ dịka nke e si na ya abanyegasị n’ime obodo dị iche iche e jiri ọrụugbo mara, ma kwuo na ọ bụrụ na a rụchaa ya, na ọ ga-enye aka ime ka ọrụ ugbona-agawanye n’ihu na mpaghara ahụ, ma nyekwa aka n’ibubàtasị ihe dị iche iche a kọpụtàra n’ugboebe ahụ n’ime ahịa dịgasị na steeti ahụ, karịa ibupu ya site na steeti Kogi maọbụsteeti ndị ọzọ abụghị Anambra. Ọ sịkwa na ime nke ahụ ga-enye aka ịkwàlite egoa na-enweta n’ime steeti ahụ. O kwukwara na ya bụ ụzọ ga-enyekwa aka n’ụzọ pụtara ìhè n’ịkwàliteọnọdụ mmepe na mpaghara ahụ, ma kwuo na nke ahụ so na nkwà o kwèrè oge ọ bataran’ọkwa ọchịchị, bụ ime ka ezi ọnọdụ mmepe tọrọ àtọ bata na steeti