Ka Ọ Dị Taa

ỤLỌỌRỤ na-ahụ maka erimeri na ọgwụ, nke akpọrọ National Agency for Food and Drug Administration and Control (NAFDAC), adọọla ndị Nigeria aka na ntị ka ha kwụsị ịńụ ma na ekesa erimeri ụmụaka (infant formulas) nke sitere n’aka Abel Group, bụ kọmpịnị sị mba U.S.A.   Ozi si n’aka onyeisi zuzugbe (Director General) NAFDAC, Ọkammụta Moji Adeyeye gbara ama na ụlọọrụ ahụ enwetala ozi site n’aka US-FDA banyere ụfọdụ erimeri ụmụaka.   Nri ụmụaka sitere n’aka kọmpịnị ahụ ka e kwuru na ha enweghị ‘iron’ zuru ezu tinyekwara na ha enwezughị usoro ihe ndị US Food and Drug Administration (US-FDA) guzobere.   Adeyeye kwuru n’ihe ezughị oke erimeri ụmụaka ndị ahụ, na ọ ga-enye ụmụaka nsogbu dịka ọ kọwara na nwata anaghị erita ‘iron’ ole o kwesịrị nwere ike inweta ụkọ ọbara n’ahụ ya (anaemia).   O kwuru sị: “NAFDAC na-akpọku ndị na-atụbata, ndị na-ekesa ma tinyere ndị na-eri eri (consumers), na ndị debere erimeri ụmụaka ndị a ka ha kwụsị ikesa na iri ya. NAFDAC na-agwa ndị mmadụ na-eri erimeri ndị a, ti

ONYEISI zuzugbe ụlọọrụ National Agency for Food and Drug Administration and Control (NAFDAC), Ọkammụta Mojisola Adeyeye akwaala arịrị gbasara ọnọdụ enyeghị ụmụaka e ku n’aka mmiri ara otu o kwesịrị (exclusive breast feeding) nke a na-ahụtazi n’aka ụmụnwaanyị na-enye nwa ara n’ala Nigeria n’oge ugbu a.   N’okwu ya site n’Ilorin n’emume mmalite (flag-off) agba nke mbụ ọgbakọ nkuzi nke akwadoro ime na steeti asatọ a họpụta n’ala anyị, Ọkammụta Adeyeye gwara ụmụnwaanyị na-enye nwa ara ka ha na-enye ụmụaka sọọsọ mmiri ara ọnwa isii iji zọpụta ha site n’ọtụtụ ọrịa nwere ike ibutere ụmụ ha ọnwụ.   Onyeisi ụlọọrụ ahụ nke onyeisi ‘north central’ ha, Oriakụ Bolaji Abayomi nọchịtere anya ya kwuru sị: “Otu n’ime uru nke inye ụmụaka sọọsọ mmiri ara bụ na ọ ga-egbochi ọrịa ọnyụnyụ na ọgbụgbọ (diarrheou), nke na-egbu ọtụtụ ụmụaka tupu ha agbaa afọ abụọ.”   Dịka ọ na-ekwuputa banyere ọnọdụ ahụike cheere ọha nae ze aka mgba n’ala anyị, onyeisi NAFDAC dọrọ ndị Nigeria aka na ntị maka nsogbu dị n’igo ọgw

ONYEISI zuzugbe ụlọọrụ National Agency for Food and Drug Administration and Control (NAFDAC), Ọkammụta Moji Christiana Adeyeye akpọkuọla ma dụọ ndị bi na steeti Kebbi ọdụ ka ha zeere ihe oriri, ọ kachasị mmanụ ọpapa ndị e ji ụgbọala tanka na-ebu mmanụ kerosin ekesa, tinyere mkpụrụosisi ndị e ji ọgwụ snaịpa wee chekwaa.   Adeyeye, onye nke onyeisi zoonu Northwest bụ Maazị Dauda Gimba nọchitere anya ya kwuputara nke ahụ na ọgbakọ nkuzi (sensitisation campaign) ụlọọrụ ahụ chịkọbara na Birnin Kebbi.   Ọ dọrọ ndị mmadụ aka na ntị sị: “Ọgbakọ nkuzi a bụ iji kọwaa maka nsogbu dị n’iji ụgbọala tanka na-ebu kerozin, wee na-ebukwu mmanụ ọpapa, nsogbu iji ‘potassium bromate’ eme achịcha (bread), nsogbu iji ọgwụ snaịpa wee chekwaa erimeri n’ụdị ọbụla maọbụ chụpụ ijiji n’anụ. Iri erimeri e ji tanka na-ebu kerozin wee kesaa, na erimeri e ji ọgwụ ‘insecticide’ chekwaa dị njọ n’ahụ mmadụ. Ya mere, NAFDAC na-adụ ọha na eze ọdụ ka ha gbaara iri ụdị erimeri na mkpụrụosisi ndị ahụ ọsọ.”   Ọ gara n’ihu kpọ

ỤLỌỌRỤ National Agency for Food, Drug Administration and Control (NAFDAC), akatọọla ma maa ọkwa na ọ dị nnukwu njọ bụ iji ihe ọjọọ ahụ mmadụ achọghị (chemicals and additives) esi ihe oriri na imebe mmanya.   Onyeisi (Director General), NAFDAC bụ Ọkammụta Mojisola Adeyeye kwuputara nke a n’ozi nke onye ntaakụkọ ha Sayo Akintola binyere aka na ya nke o kọwara na ụlọọrụ ahụ ga-ahụ na ọ bụ sọ ezi ihe oriri ka a ga na-ere n’ahịa.   Mmadụ atọ ka e kwuru na ha nwụrụ na Kano ka ha ṅụchara mmanya e tinyere kemikalụ, ebe ọtụtụ ndị ọzọ nọ n’ọrịa.   Otu o sila dị, Ọkammụta Adeyeye kwuru na ha enyela Gọvanọ steeti Kano bụ Dọkịnta Abdullahi Ganduje mpụtara nke mbụ ha nweterela n’oge njem abalị abụọ ha mere na steeti ahụ banyere ya bụ ọdachi. O gosiptara mwute o nwere banyere ndị ahụ nwụrụ anwụ, tinyere ndị nọ n’ọrịa. Ọ kọwara na a nwụchikọọla ndị ahụ na-ere kemikalụ ọjọọ ndị ahụ dịka nnyocha ka na-aga n’ihu.   Ọ gara n’ihụ kọwaa na ọ bụ eziokwu na ihe oriri dị mkpa na ndụ mmadụ mana mgbe ọbụla ihe ọ

ỤLỌỌRỤ na-ahụ maka erimeri na ọgwụ n’ala anyị The National Agency for Food and Drug Administration and Control (NAFDAC) etieela mkpu dị egwu gbasara otu ọgwụ e ji egbochi ọrịa korona nke adigboroja (fake) si juputa ala anyị.   Dịka anyị maara, ala Nigeria nọ ụbọchị ọnwa Maachị dị n’abalị nke abụọ nabata ‘3.92 million doses’ ọgwụ ahụ si n’aka Oxford/AstraZeneca ma bụrụ nke a maliterela mebe ihe dị na ya.   Onyeisi ụlọọrụ (Director-General) NAFDAC bụ Ọkammụta Mojisola Adeyeye kwuputara nke a site n’ozi si n’aka onyemgbasa ozi ha (Resident Media Consultant) bụ Sayo Akintola. Ọ dọrọ ndị Nigeria aka na ntị ka ha hapụ igo ọgwụ mgbochi ahụ site n’igwe nzikọrịta ozi ọnya nwudede (online), ka ha wee ghara ịdaba n’aka ndị o so chi egbu.   Ya mere, ọ kpọkuru ndị mmadụ ka ha kee nkwụcha banyere ọgwụ mgbochi adịgboroja ndị ahụ, tinyere ọdị ka ọ dị ha ndị ọzọ.   Ọ dọkwara ndị Nigeria aka na ntị ka ha kee ajị n’ume ma gbaa onye ọbụla ga-achọ iji ọgwụ mgbochi korona nke e nyere n’efu site n’aka mba ọz

ỤLỌỌRỤ na-ahụ banyere imepụta erimeri na ọgwụ n’ala anyị, National Agency for Food and Drug Administration and Control (NAFDAC) adọọla ụlọọrụ na-arụpụta mmiri aka na ntị ka ha gbasoro usoro ahụike e nyere ha, ma ha emeghị otu ahụ a machie ha ịrụpụta mmiri. NAFDAC, na ngwụcha izuụka ńụrụ iyi ịmachi ndị ọbụla na-arụpụta mmiri bụ ndị jụrụ ịgbaso usoro e wepụtara maka ịrụpụta mmiri.   Dịka o kwere nkwa njikọ aka otu dị iche iche iji hụ na e so ezi usoro arụpụta mmiri, onyeisi (Director General) NAFDAC bụ Ọkammụta Mojisola Adeyeye na nzukọ nke ya na ndị ọnụ ruru n’okwu na ndị na-arụpụta mmiri na Nigeria nwere kwuputara mkpa ọ dị ime ka ịrụpụta mmiri bụrụ ịgba.   Adeyeye rịọrọ ndị niile na-arụpụta mmiri bụ ndị bịara ọgbakọ ahụ ka ha gba mbọ ịhụ na ha na-agbaso usoro NAFDAC bụ nke e jiri nye ha ikike ịrụpụta mmiri oge nille.   Ọ kọwara na ọ bụ iwu na mmiri niile ga na-adaba n’usoro NAFDAC ma maa ọkwa na ụlọọrụ ahụ ga na-aga n’ihu n’ime njem nleta iji chọpụta ndị na-ada iwu ma na-enye ha ntara

ỤLỌỌRỤ National Agency for Food, Drug Administration and Control (NAFDAC) amaala ọkwa na ndị na-ere ihe e nwetara n’ọrụugbo na-etinye ndụ na ahụike ndị mmadụ na nsogbu site n’iji ọgwụ ‘sniper’ n’ụdị ihe ndị ọzọ sitere na ‘Dichlorvos’ (DDVP) echekwa ihe a na-eri eri. Ụlọọrụ ahụ kọwara na iji ụdụrị ihe ndị ahụ echekwa ihe mmadụ na-eri nwere ike ibute ọnwụ.Ya mere, ọ gbarụrụ ihu na n’agbanyeghị ọtụtụ ịdọ aka na ntị tinyere nkuzi na mgbazi a na-enye, na ọtụtụ ndị na-azụ ahịa ka na-aga n’ihu iji ọgwụ ‘sniper’ ahụ nke a machiri amachi wee na-echekwa ihe oriri, ma si otu ahụ na-etinye ndụ ndị na-eri ihe ndị ahụ na nsogbu, bụ ndị amaghị na e tinyere ihe ọbụla n’ihe ndị ahụ. Ụlọọrụ ahụ gara n’ihu kọwaa na mmadụ ịga n’ihu na-eri ihe ndị e ji ajọ ọgwụ ndị ahụ chekwaa na- ebute ọtụtụ nsogbu dịka ike ọgwụgwụ, isi ọwụwa, obi ime mkpọchị, ahụghị ụzọ nke ọma, ịgụ ọnụ mmiri, ọsisọọ isu mmadụ, ịgbọ agbọ, ọgbụgbọ na ọnyụnyụ, nsogbu afọ, anya na ahụ ịkọ mmadụ ọkọ, anya mgbu, imi ọrịrị, enweghị agụrụ iri i

GỌỌMENTỊ steeti Anambra ezigarala ụlọọrụ National Agency forFood, Drug Administration and Control (NAFDAC) ọgwụ ọdịnala isii maka ọrịakorona.  Onye ndụmọdụ pụrụiche nye Gọvanọ Willie Obiano banyere ọgwụ ọdịnala anyị (Indigenous Medicineand Herbal Practice) bụ Dọkịnta Onyekachukwu Ibezim kwupụtara nke a n’okwu ọgwara ndị ntaakụkọ n’Awka, isi obodo steeti ahụ. Ọ kwara arịrị gbasara otu ọgwụala anyị ndị enyeghị nkwado nke ụfọdụ ndị steeti ahụ na-ebugharị sị arị elun’ike n’ike.   O kwuru na oge adịghịanya, ụlọọrụ ya ga-amalite ibu agha megide ụdị ọgwụ ndị ahụ a kwadoghị.   Ibezim kọwara na hazipuru ọgwụ isii ndị ahụ dịka ndị otu Anambra State Traditional Medicine Boardlebachara ya anya nke ọma. O toro Gọvanọ Willie Obiano maka nkwado ya n’ebe ụlọọrụIndigenous Medicine and Herbal Practice nọ, bụ nke o kwuru mere ha ji wee nwetaihe a chọrọ.   Ibezim kpọkuru ndịotu ahụ ka ha gbaara omume ga-eme ka e mebie aha ha ọsọ.   Ọ gara n’ihu kọwaana gọọmenti steeti Anambra dị njikere ịtụpụta atụmatụ nk

ỤLỌ ọlụ ‘National Agency for Food and Drug Administration and Control’ (NAFDAC) amaala ọkwa maka ọgwụ adigboroja nke a kpọrọ ‘Dukoral Oral Cholera Vaccine’ nke a na-ekesa na mba Bangladesh. Onyeisioche ‘Director-General’ nke NAFDAC bụ Ọkammụta Moji Adeyeye n’ozi ya dọrọ ndị mmadụ aka na ntị ma kwuo na e ji asụsụ bekee (English) na ‘French’ wee depụta ihe n’ọgwụ ọjọọ ahụ. Adeyeye kwuru na ‘World Health Organisation’ (WHO) ekporola ma kpọchie ọtụtụ ọgwụ ahụ. Ọ gakwara n’ihu kọwaa si na ha na-eme ka ndị ọlụ ahụike na ọhaneze mata maka ya bụ ọgwụ, ma rụtụkwa aka na ndị WHO tinyekwara ndị okwu ahụ ike dị n’aka na Bangladesh akpọchiela ọgwụ ‘Dukoral Oral Chorela Vaccine’ ahụ nke dị ngwugwu puku asatọ, nke bụ ole ha chọpụtarala. Nwaanyị ahụ nọ n’isi na NAFDAC kọwara na ndị na-alụ ọgwụ ‘Dukoral Oral Chorela Vaccine’ nke ezigbo ya bụ ‘Valneva Canada Inc’ enweghị akara NAFDAC. N’ihi ya ọ dọrọ ndị nile na-ere ma na-ekesa ọgwụ tinyere ndị na-atụ mgbere ya ka ha kpachara anya ha.