Ka Ọ Dị Taa

OMENALA bụ nnọọ njirimara ndị ma bụrụkwa ebube e ji ama mbà n’ọha obodo. Nke a bụ nke pụtara ihè n’anya ụwa na nsonso a dịka imirikiti mmadụ zukọrọ n’óké obi ndị Igbo, bụ obodo Nrị nke dị n’okpuruọchịchị ime obodo Anaọcha nke steeti Anambra wee merube mmemme Ịgụ Arọ Ndị Igbo, bụ nke malitere kemgbe ọtụtụ ahọ gara aga.   Ya bụ emume Ịgụ Arọ, nke ọtụtụ ndị mmadụ sitere ebe dị iche iche sonyere na ya, bụ àgbà nke otu puku na iri abụọ na atọ (1023) ya, ma bụrụkwa nke weere ọnọdụ n’obi Eze Tabansi Udene, bụ onye nọ n’isi nlekọta ihe ọkpụ Iri.   N’okwu ya n’ebe ahụ oge ọ na-eme omenala Ịgụ Arọ ahụ kpọnkwem, onyeisioche Umuọkpala Adama, Dọkịta Emma Enemuo kọwàrà ya bụ mmemme dịka oke mmemme pụrụ iche n’ala Igbo, ya na mmemme a na-anọ na ya wee kwuwaa mmalite oge ọrụ ugbo n’ala Igbo, kwuo ka ọrụ ugbo ga-esi gaa, ma kpee ekpere, gọkwa ọfọ dị icheiche maka oge ọrụ ugbo ahụ, ya na udo na ọganihu obodo Nri na ala Igbo niile.   O nyere nkọwa banyere emume Ịgụ Arọ n’ala Igbo, kọwaa uru ọ bara, mpụta

O KWÒRÒ ekwò ma hịọ ahịọọ na nsonso a n’obodo Enugwu-Ukwu, dị n’okpuru ọchịchị ime obodo Njikọka nke steeti Anambra, dịka ndị obodo ahụ merùbèrè Ịgụ Arọ Enugwu-Ukwu, àgbà nke iri isii na atọ ya.   Ya bụ mmemme a nọrọ na ya kpee ekpere pụrụ iche maka ahọ ọhụụ bụ àgbà nke iri nke eze ọdịnala obodo ahụ bụ Igwe Ralph Ekpeh na-emerube n’ime ahọ iri na otu o jiri banye n’ọkwa ọchịchị dịka eze ọdịnala obodo ahụ, ma bụrụkwa nke a nọrọ na ya wee kelee ụfọdụ ụmụafọ obodo ahụ maka ọrụ ọma dị iche iche ha na-arụ n’obodo ahụ, ọkachasị site n’inye ụfọdụ ụmụafọ obodo ahụ ohere agụmakwụkwọ n’efù, inye ha ọgwụgwọ n’efù, nakwa ịkwàdò ha, ọkachasị ndị ntorobịa, n’ụzọ dị iche iche, bụ nke megoro ka ya bụ obodo bụrụ ejiamaatụ.   N’okwu ya dịka ọ na-awa ọjị na mmemme ahụ, Igwe Ekpeh kèlèrè Chineke maka nchekwa na odudu ya n’ime ahọ gara aga ma kpee ka ụbara ngọzị Ya mụkwasị n’isi ụmụ mmadụ n’ime ahọ ọhụụ a.   O mere ka a mara na mmemme ahụ bụ mmemme kachasị emume ọdịnala niile a na-eme n’obodo ahụ, ma kpọọ