Posts

Showing posts from April, 2022

Soludo eduola mmadụ anọ ọzọ n'iyi ọrụ

GỌVANỌ steeti Anambra bụ Ọkammụta Chukwuma Soludo nọrọ ụbọchị Mọnde wee duo mmadụ atọ ọzọ n’iyi ọrụ iji ọkwa dị icheiche n’ọchịchị ya na steeti.   Mmemme idu n’iyi ọrụ ahụ bụ nke weere ọnọdụ n’ụlọ ezumeezu ‘International Convention Centre’ dị n’Awka, ma bụrụkwa ebe ọ nọrọ wee duo otu onye n’iyi ọrụ dịka Kọmishọna, dukwa mmadụ atọ ndị ọzọ n’iyi ọrụ dịka ndị ndụmọdụ pụrụiche na ngalaba dị icheiche.   Ndị ahụ o duru n’iyi ọrụ ọhụrụ gụnyèrè Ọkaiwu Sly Ezeokenwa, bụ onye o duru dịka Kọmishọna na-ahụ maka ọrụ pụrụiche na steeti ahụ; Dọkịta Nelson Omenugha (onye ọ kpọlitere n’ọkwa dịka onye ndụmọdụ pụrụ iche n’ihe gbasaara nkwàlite ndị ntorobịa); Maazị Bob-Manuel Udokwu (onye ọ kpọlitere n’ọkwa dịka onye ndụmọdụ pụrụ iche n’ihe gbasaara ime obi añụrị, mmesapụahụ na njem nlegharịanya); na Ọkaiwu Tobechukwu Nweke (onye ọ kpọlitere n’ọkwa dịka onye ndụmọdụ pụrụiche nye Gọvanọ n’ihe gbasara iwu).   Ka ọ na-agwa ndị ahụ okwu oge ọ na-edu ha n’iyi ọrụ ahụ, Gọvanọ Soludo gbàrà hà ume ka ha gbasie mb

Soludo akasiela Gọvanọ chiburu mbụ, Ezeife obi maka ọnwụ nwunye ya

AKA na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Chukwuma Soludo nọrọ na mmalite izuụka a wee gaa mgbaru n’ezinụlọ gọvanọ nkịtị mbụ chịrị steeti Anambra, bụ Dọkịta Chukwuemeka Ezeife, maka ọnwụ nwunye ya bụ Oriakụ Njideka Christiana Ezeife .   Ọ dị ncheta na Oriakụ Ezeife nwụrụ ná mba U.S.A. n’ahọ gara aga ka ọ rị̀àchàrà obere ahụ, ma bụrụ onye e mere mmemme akwamozu ya na nsonso a, bụ́ nke weere ọnọdụ na ngwùrù be di ya dị na Igbo-Ukwu, n’okpuruọchịchị ime obodo Agụata nke steeti Anambra. Ọ gbàkwàrà ahọ iri asatọ na otu tupu ọ laa mmụọ.  N’okwu ya na nsonso a oge ọ gara ikele ndị ezinụlọ ahụ, Gọvanọ Soludo kọwara ya bụ nwaanyị dịka nwaanyị obi ọma na ezi omume, bụ onye kwụdooro ma kwàdosie di ya ike, ọkachasị tupu, mgbe ọ malitere, nà mgbe ọ chịchara ọchịchị dịka Gọvanọ mbụ a họpụtara ahọpụta n’usoro ọchịchị onye kwuo uche ya n’ime steeti ahụ.   Ọ kasizịkwàrà Dọkịta Ezeife na ndị ezinụlọ ya obi banyere ya bụ nnukwu ọnwụ dị mwute, ma kpekwazie ka mkpụrụobi ya zuo ike na ndokwa.   N’okwu ya bnyere

Na Kwara, ndị uweojii ejidela mmadụ abụọ bu isi na aka mmadụ n'akpa

NDỊ uweojii steeti Kwara anwụchikọọla mmadụ abụọ bu isi na aka mmadụ a ka gburu ọhụrụ n’ime akpa. Ọ bụ n’ogologo ụzọ Oke-Oyi/Jebba ka ya bụ ihe mere.   Onye na-ahụ maka mmekọrịta ọhaneze na ndị uweojii na steeti ahụ, bụ SP Okasanmi Ajayi bụ ya mere ka ụwa mara nke a, ma kwuo na oge ndị uweojii na-agba ha ajụjụ, mmadụ abụọ ahụ kpara arụ, Wasiu Omonose  gbara afọ iri atọ na ise na Akibi Ibrahim gbara afọ iri atọ na abụọ kwuru na ha na-ebugara otu ‘Alfa’ nọ n’Ilorin akụkụ ahụ ndị ahụ maka iji ha gwọọ ọgwụ.   O kwuru sị na ọ bụ ka ndị uweojii Kwara na-agba mbọ ikwochapụ arụrụala na steeti ahụ ka ndị uweojii nọ na ngalaba Operation Harmony jidere ha wee hụ ihe ndị ha bu n’akpa.   Dịka o siri kwuo, mmadụ abụọ ahụ bù ọgbatumtum gbara ọsọ ka ha gbanarị ndị uweojii, ma ha chụrụ ha ọsọ, wee jide ha.   N’okwu ya banyere nke ahụ, Kọmishọna ndị uweojii na steeti ahụ, bụ CP Tuesday Assayomo, dọ̀rọ̀ ndị arụrụala niile aka na ntị ka ha wepụ aka enwe n’ofe ma makwaa ọkwa na onye ọbụla e jidere ga-agba

Ụmụnwaanyị emeela ngagharịiwe maka pastọ kwasoro nwa ahọ iri na abụọ iko n'ike n'Anambra

ÒTÙ ụmụnwaanyị a maara dịka ‘Ultimate Business Women and Farmers Association of Nigeria (UBWFAN)’ nọ̀rọ̀ na nsonso a wee mee ngagharịiwe udo n’Awka, bụ isi obodo steeti Anambra, banyere ebubo e boro na otu nwoke bụ Maazị Boniface Onyekwere (onye dị afọ iri ise na isii) ma bụrụkwa pastọ̀ kwasòrò otu nwatakịrị nwaanyị gbara naanị ahọ iri na abụọ iko n’ike n’Awka.   E boro ebubo na Pastọ̀ Onyekwere, onye bụkwa onye nkuzi na mahadum Nnamdi Azikiwe dị n’Awka, merụrụ nwata ahụ dị afọ iri na abụọ, ka ọ gachara naanị ụbọchị atọ ya na ya malitesịrị ibi dị ka onye ọrụ ụlọ.   N’akụkọ banyere ihe mere ya, nwata ahụ, onye si n’otu obodo dị n’okpuru ọchịchị ‘Orumba North’ nke Anambra steeti, kwuru na ihe mgbu ọ gabigara ụbọchị ahụ karịrị, nke mere na o si n’elu ụlọelu wee wụtuo n’ihe dị ka oge o ji ọkara gata elekere itoolu nke anyasị ụbọchị ahụ, mgbe o nweghịzị ike idi ihe mgbu ahụ. Ọ sịkwara na ọ gbajiri ụkwụ ma merụkwa ahụ nke ukwuu oge ahụ.   N’okwu ya n’oge ngagharịiwe ahụ ha mere n’ogige ‘Wome

Maazị Ezeanidike ejirila ogbatumtum keke iri kwàdó ndị ntorobịa n'Akwaeze

MAAZỊ John Ezeanidike nọrọ na nsonso a wee mee ka ihu ọchị wa ọtụtụ ndị ntorobịa n’obodo Akwaeze dị n’okpuruọchịchị ime obodo Anaọcha nke steeti Anambra, site n’ikesàrà ha ọgbaatumtum ụkwụ atọ a maara dịka Keke Napep, dịka ótù ụzọ isi kwàdo ha ka ha bụrụ ndị kwụụrụ onwe ha.   Ikesà Keke Napep ahụ bụ nke o mere n’okpuru òtù ọrụ obiebere ya ‘Ezeanidike Business Foundation’, ma bụrụkwa àgbà nke ise ọ na-eme. O sitegokwa n’atụmatụ ahụ wee kwàdo ndị ntorobịa karịrị iri asatọ n’ọnụọgụgụ n’obodo ahụ.   N’okwu ya oge ọ na-enyefè ndị ntorobịa ahụ Keke ahụ, Maazị Ezeanidike, nke onye nọchitere anya ya na mmemme ahụ bụ Maazị Osita Udemba kwùrù na ọdịmma na ọganihu obodo ahụ na ụmụafọ ya na-echu ya ụra, nke mezịrị o ji agbasi mbọ ike n’ụdị nke ya iji kwàlite ma kwàdó ha.   O kwuru na ọ malitere òtù ọrụ obiebere ahụ site n’inye ọtụtụ ndị mmadụ ohere agụmakwụkwọ n’efu iji kwàlite mmụta na mpaghara ahụ, wee megide, malite ikesà Keke nyegara ndị ntorobịa enweghị ọrụ n’obodo ahụ, iji kpọpụ uche ha pụọ

Ụka Nne nke afọ a tọrọ ụtọ pụrụ iche – ụmụaka

ỤBỌCHỊ ụka ka ndị ụka Katọlik mere ụka nne. Emume a bụ omenafọ nke ndị ụka Kraịst na-eme.    Ọ bụ ụbọchị pụrụ iche e ji echeta ndị nne. Ọ na-abụ ụbọchị oke ọṅụ n’ezinụlọ ọbụla. Ụka nne na-amasị ma nwata ma okenye. Ọ na-abụ ohere ọma ndị nne ji egosikarị ndị ezinụlọ ha ịhụnanya. Ha na-esi erimeri dị icheiche, ebe ikwunaibe na-ezukọrịta ma ṅụkwaa. Ndị nne na-anọkwa n’ụbọchị ahụ nweta ihe onyinye dị icheiche dịka akwa, akpụkpụkwụ, ịchafụ isi, na ọtụtụ ihe ndị ọzọ.   Dịka aha ya siri dị, ihe izizi a na-eme ụbọchị ụka nne bụ ịga n’ụlọụka, kàá ụka ma tụkwaara Chineke mmamma. Ndị nne na-anọ na ya bụọ abụ dị icheiche. N’oge ụka nne, ha na-emekwa ihe ngosị dị icheiche dịka ịgba bọọlụ, ime ejije, ịgba egwu wee dịrị gaba.   N’ajụjụọnụ a gbara ha, ọtụtụ ụmụaka tinyere ọnụ ma kwuo ka ha siri hụta ụka nne nke afọ a, bụ nke weere ọnọdụ ụbọchị ụka gara aga.   Ụfọdụ ndị ahụ kwuru okwu nà ihe ha kwùrù gụnyèrè: Oluebube gbara afọ asatọ kwuru sị:  “Obi dị m ụtọ maka ụka nne e mere taa. Agara m ụka n’ụtụtụ

Ụmụnwaanyị nwèrè ọrụ pụrụ iche n'ịkwàlite nchekwa obodo – Achịbishọp Kaigama

ACHỊBISHỌP ụka Katọlik na dayọsis Abuja, Ignatius Kaigama ekwuola na ụmụnwaanyị ga-atụnye ụtụ n’iwèta ezi nchekwa n’obodo ma ọ bụrụ na e nye ha ohere. Ọ kpọkụru gọọmenti etiti na nke steeti dị icheiche ka ha kwàdo ma haziere ụmụnwaanyị ụzọ isonye na mbọ a na-agba ka obodo dị mma; ma gwakwa ha gbaa mbọ ka a hụkwa na e wetara n’isi njedebe mkpagbu a na-akpàgbu ha. Achịbishọp Kaigama kwuputara nke ahụ n’okwuchukwu ya ụbọchị ụka nne, bụ nke weere ọnọdụ n’ụlọụka ‘Divine Mercy Pastoral Area, Karu, dị n’Abuja. O kwuru sị: “Dịka ide ji ụlọ, ndị nne ga-agbazirili di na ụmụ ha iji kwalite ọnọdụ udo, eziokwu, ezi mmekọrịta na nghọta tọrọ atọ.” Ọ gara n’ihu kọwaa na ọ gaghị adị mfe gọọmenti imezuputacha atụmatụ ya, n’etinyeghị ụmụnwaanyị n’ihe a na-eme. Ọ gara n’ihu kpọọ oku ka ndị na-akatọ gọọmenti gharakwa ichefu ịkpọku ndị Nigeria ka ha nyochaa akọnuche ha. N’ihe gbasaara nsogbu na mbibi nke metụtarala ọtụtụ mpaghara ebe dị icheiche n’ala Nigeria, o kwuru na onye ọbụla, dịka onye ụka Kraịst, Mu

Echiche ndị mmadụ banyere ihe nwaanyị kwesịrị ime ma di ya malite ịkpagbu ya

NWOKE ịkpagbu nwaanyị (nwunye ya) bụzi okwu a kpụ n’ọnụ n’oge ugba a. Ọtụtụ ụmụnwaanyị atụfuola ndụ ha ebe ụfọdụ nwetara oke mmerụ ahụ banyere ya. Ụfọdụ ụmụnwoke gara be mmadụ lụrụ nwaanyị dịka okike kere ụwa siri debe ya, ma n’ikpeazụ, ha atụgharịa were nwaanyị ahụ mere ihe ha ji akụ ọkpọ.   Ha na-eyi ụmụnwaanyi egwu nke na ụfọdụ n’ime ha anaghi ahụ ọnụ ha ji agwa ikwunaibe ha ihe ha na-agabiga na be di ha. Ndị nke kwuputara ọnọdụ ha, na-anọgidekwa na mkpagbu n’ihi na e kpechaara ha udo, a gwa ha ka ha sorokwa di ha laghachi azụ na be ya. Isiokwu wee bụrụ na e mechaa ihe na-ebenụ, a na-eberịrị.    Na nwa mgbe gara aga ka a nụrụ akụkọ banyere ọnwụ otu nwaanyi na-agụ egwu aha ya bụ Osinachi Nwachukwu, onye e kwuru na ọ lara mmụọ n’ihi mmerụ ahụ o nwetara ka di ya na-eti ya ihe. Nwaanyị ahụ nke a maara nke ọma n’ala anyị n’ihi egwu ụka ọ na-agụ ka a na-ekwu na ọ gabigara ọtụtụ mmegide n’aka di ya bụ Peter Nwachukwu. Ọ bụ ka ọ nwụchara ka ụmụnne ya, ụmụ ya na ndị maara ya nke ọma malitere

Onye ọrụ ebere amalitela ịrụ okporoụzọ ọhụrụ abụọ n'Amawbia

OTU onye ọrụ obi ebere na-emetụ na-amasị, ma bụrụkawa nwaafọ obodo Ụmụawụlụ, bụ Maazị Christopher Ndubuisi nọrọ na nsonso a wee malite ọrụ idozi okporoụzọ abụọ n’Amawbia dị n’okpuruọchịchị Awka South nke steeti Anambra.   Okporoụzọ abụọ ahụ gụnyere nke siri ụlọ ezumeezu Ebe-Akpu wee gaa ụlọ mkpọrọ dị n’Amawbia, ya na nke siri ụlọ ezumeezu ahụ wee gaa n’ụlọ onyeisioche otu ndọrọndọrọ ‘All Progressives Grand Alliance (APGA)’ n’ala Nigeria, bụ Maazị Victor Oye.   N’okwu ya na mmemme ịgbape ọrụ okporoụzọ ahụ, Maazị Ndubuisi kọwara na nke ahụ bụ imezupụta nkwà o kwere n’ọnwa gara aga na be Maazị Victor Oye, oge ọ gara ịgwa ya banyere mmasị nwaanne ya nwoke, bụ Maazị Augustine Ekweozor nwere ịzọ ọkwa onye nnọchianya ọgbọ nta nkwàdo ‘Awka North and South Federal Constituency’ n’ụlọ omeiwu etiti na nhọpụta ahụ a ga-eme n’ahọ na-abịa abịa. O kwuru na ọ bụ ụbọchị ahụ ọ gara be Maazị Oye ka ọ chọpụtara na ụzọ ebe ahụ adịchaghị mma, o wee kwe nkwà na ọ ga-arụ ya.   Dịka ọ na-ekwupụta obiañụrị ya b

Bishọp Ezeokafor enyela igwe mmadụ nkwado site n'otu JDPC

OTU ịhụnanya a kpọrọ Justice, Development and Peace Caritas (JDPC) enyela ndị onweghị ka ọ ha dị iri atọ na ise n’ọnụọgụ nkwado. E nyere mmadụ iri na otu onyinye igwe e ji akwa akwa (sewing matchine), ma nye ndị ọzọ onyinye ego karịrị nde naịra abụọ.   Ọ bụ n’obi Chukwu, St Patrick’s Cathedral, Awka, ka a nọrọ mee emume ahụ. Bishọp ụka katọlik dayọsis nke Awka, Most Rev Paulinus Ezeokafor toro ndị JDPC maka ezi mbọ ha na agba, dịka ọ gwara ndị ahụ ritere onyinye amara ndị ahụ na ọ bụ n’ihi ọrụ ọma ha ka ihe ndị ahụ jiri were ru ha aka.  N’okwu nke ya mgbe a na-ahafe ihe ndị ahụ n’aka ndị mmadụ sitere parish dị iche iche, Chanselọ dayọsis Awka bụ Fada Charles Ndubisi kpọkuru ha ka ha leruo anya ala ma were ihe ndị ahụ kpọrọ ihe.  Daịrektọ Levi Uko kelere Bishọp tinyere ndị ọzọ; ma kpọkuo parish niile ka ha hibe otu JDPC na parish ha dị iche iche.   N’akụkụ nke ya, otu onye n’ime ndị ritere onyinye ndị ahụ, Rita Nwabueze si Ebenebe kelere Bishọp Ezeokafor ma dụkwaa ndị niile e nyere ha n

Gọọmenti Anambra ekwela nkwa imemìlà nsogbu gburugburu

GỌỌMENTI steeti Anambra ekwuola na ọ wàtàrà ọgọdọ ibusò ajọ nsogbu ọnọdụ gburugburu na-eme mkpamkpa n’ebe dị icheiche na steeti ahụ agha, iji wèta ezi ọnọdụ gburugburu bụ ịgbà.   Maazị Felix Odumegwu, bụ Kọmishọna na-ahụ maka gburugburu na steeti ahụ bụ ya kwupụtara nke a n’okwu ya na mmemme pụrụ iche ọchịchị steeti ahụ chịkọbara na nsonso a site na njikọaka ụlọọrụ ‘Nigerian Erosion  and Watershed Management Project (NEWMAP)’, bụ nke weere ọnọdụ n’Awka bụ isi obodo steeti ahụ.   Ya bụ mmemme bụ nke dọtara ndị sitere steeti iri abụọ na atọ, tinyere ndị sitere mba ofesi, ma bụrụkwa nke a nọrọ na ya wee lebà anya n’ọrụ NEWMAP na mgbataọsọ ha n’ebe dị icheiche e nwere nsogbu gburugburu.   N’okwu ya n’ebe ahụ, Maazị Odimegwu kwuru na ọchịchị Soludo dị njikere iji atụmatụ bụ ịgbà wee memilaa nsogbu ajọ ọnọdụ gburugburu na mkpamkpa idei mmiri, ma mee ka ebe niile chawapụ.   O kwuru na mpaghara ndịda-ọwụwa anyanwụ na-enwekarị nsogbu gburugburu, ọkachasị mbize; ma kwukwa na e nwere mbize narị i

Ịzụ ụmụaka: Oge gboo, oge ugbua (2)

MAAZI Uzoegwu kwuru sị: Adị m afọ ise mgbe nna m nwụrụ. Nne m mụrụ anyị asatọ. Ozugbo nna m nwụchara, nwanne ya nwaanyị a na-alụ n’obodo ọzọ kpọọrọ m laa be ya.  Amalitere m mgbe ahụ biri n’ụlọ ya ka nwa ya. Ọ malitekwara nyebe m ọzụzụ dịka nwa ọ mụrụ n’afọ ya. N’ihi na ụmụ ya etoola ma chọrọ akaraka ha pụọ, anọdụziri m dịka obere nwa ya. Nwanne nna m ahụ mere m nke ọma. Ana m eje ozi ụlọ niile m kwesịrị ije. Amalitere m gụwa akwụkwọ prịma, ma mechaa baa sekọndịrị. Mgbe m gụchara, nwa ya nwoke bi obodo mepere emepe bịara kpọrọ m. Mgbe m ruru ebe ahụ, amalitere m gbabara ya odibọ ahịa nke a na-akpọ ịgba bọyị n’ala Igbo. Agbara m odibo afọ isii tupu eduo m obi, m were malite ahịa nke m.   Ọzụzụ nwanne nna m na nwa ya nwoke nyere m mere ka m bụrụ mmadụ taa. Ọ bụrụ na a hapụrụ m n’aka nne m mgbe nna nwụchara ka sọọsọ ya zụọ m, eleghị anya agaghị m abụ ihe m bụ taa. N’ihi nke a ka m ji ekwusi ike na otu onye anaghị azụ nwa. O kwesịrị ka e nye ikwu na ibe ohere ka ha nye aka n’ịzụ ụmụaka.  

Na Kogi, ehi iri abụọ anwụọla ka ha tachara ahịhịa

Ọ BỤ ihe mgbagwoju anya ka ehi dị iri abụọ n’ọnụọgụ si nwụọ pịị na ntụmadị, ozugbo ha tachara ahịhịa na Lokoja,  steeti Kogi.  O nweghị onye nwere ike ịkọwa ihe mere ehi ndị ahụ jiri nwụ, ma ndị  mmadụ na-ekwu na ọ bụ nsi (poison) ka e nyere ha.   Ya mere, n’ihi ya bụ ihe nke mere n’izuụka gara aga, gọọmenti steeti Kogi dọrọ ndị nke ya aka na ntị ka ha zeere ịta anụ ehi  otu izuụka.  Onyeisi, Veterinary Services steeti ahụ, Dọkịnta Salau Tarawa oge ọ na-enye ndụmọdụ ahụ n’izuụka gara aga kwuru na ka ha nwetachara mkpesa ahụ, na ndị ọrụ ha zọpụrụ njem ozigbo ma bukọrọ ụfọdụ anụ ehi ndị ahụ e nwetara n’ahịa. Ọ rụtụrụ aka ma sị na e kwuru na e burula ehi ndị ọzọ gaa Osara, Ajaokuta, Obajana, Kotonkarfe  na Kakanda, ka e resi ha ọha na eze amaghị ihe merenụ.  Otu o sila dị, ọ gara n’ihu kọwaa na ministịrị na-ahụ maka ọrụugbo na ndị ọrụ nchekwa akpọọla ndị na-achị ehi (herders) okwu ahụ gbasara oku maka ịgba ha ajụjụ, tinyere ụzọ a ga-esi kwọ onye ukwu wara.  N’akụkụ nke ya, Odeakwụkwọ Ọkpụ

Ọkụ agbagbuola onyeisi ụlọakwụkwọ Handmaids, Sista Obidike, ndị ọzọ n'ihe mberede okporoụzọ

NNUKWU ihe anyammiri dapụtara n’ụtụtụ ụbọchị Wenezdee, dịka ọkụ gbagburu mmadụ ise n’ajọ ihe mberede okporoụzọ dapụtara na steeti Anambra.   Dịka ozi a kụpụrụ site n’aka onye na-ahụ maka mgbasaozi na ịkụziri ọhaneze ihe ha kwesiri ịma n’ụlọọrụ ‘Federal Road Safety Corps (FRSC)’ n’ime steeti Anambra, bụ DRC Margaret B. Onabe siri kọwaa, ihe mberede a bụ nke mere ka o jiri ọkara gata elekere isii nke ụtụtụ ụbọchị Wenezdee.   O mere ka a mara na ya bụ ihe mberede bụ nke dapụtara na mpaghara Nawfia, nke okporoụzọ awara-awara ahụ siri Onitsha gaa Enugu, ma bụrụkwa nke metụtara ụgbọala abụọ na mmadụ ise.   Dịka o siri kọwaa, ndị ọnọmgbeomere kwuru na otu nwoke bu ụgbọala Bọọsụ nọ na nnukwu ọsọ, ụgbọala ya wee pụnahị ya n’aka, nke mezịrị ka o jiri oke ọsọ ahụ wee gbwakwuru ma si n’azụ suo ụgbọala Toyota Highlander na-agara onwe ya n’ihu, ụgbọala abụọ ahụ wee binwuru ọkụ ozigbo, nke na ọkụ ahụ gbagidere, ma gbagbuo mmadụ niile ahụ nọ n’ụgbọala ahụ (nke gụnyere ụmụnwoke abụọ na ụmụnwaanyị atọ).

N'Awka, ndị ACORA ejirila ọṅụ kàá ụka ọmụ

ỤLỌỤKA ‘Anglican Church of Redemption Parish, Awka’ dị na steeti Anambra juru kpụmkpụm n’ọnụ ụbọchị ụka, dịka ya bụ ụlọụka sonyere ibe ya na mba ụwa, wee merùbe mmemme ụka ọmụ nke ahọ 2022.   Ya bụ ụka oriri nsọ nke onyeisi nchụaja n’ụlọụka ahụ, bụ Ven. Obiorah Alokwu nọ n’isi ya, bụ nke jupụtara n’ebube, dịka ndị bịara ụka n’ebe ahụ jiri obi ụtọ na ọmụ/igu nkwụ ha wee pụọ ma jiri egwu na abụ otuto dị icheiche wee gagharịa n’ụfọdụ okporoụzọ n’Awka, dịka e si eme ya n’ụlọụka dị icheiche.   N’okwuchukwu ya n’òfùfè nrò ahụ, nke isiokwu ya bụ ‘Ịmụta Ihe Site n’Aka Kraịst Jizọs’ (Learning from Christ Jesus), Ụkọchukwu Lucky Onebunne kpọkùrù ndị ụka ka ha ñomie akparamagwa Kraịst, ma sokwa nzọụkwụ ya n’ozuzuoke.   Ọ gbadoro ụkwụ n’Akwụkwọ Ndị Filipaị, isi nke abụọ, malite n’amokwu nke ise, wee ruo na nke iri na otu, wee kọwaa na otu n’ime ihe pụtakarịchara ihe na ndụ Kraịst bụ na o wedara onwe Ya n’ala dịka ezi onye njeozi, n’agbanyeghị ogoogo Ya; o wee nagide ma gabiga akaje na ihe dị ichei

Gọọmenti etiti emeela Fraịdee na Mọnde ụbọchị ezumike maka Isịta

GỌỌMENTI Etiti ekwuputala na  Fraịdee 15 na Mọnde 18 Epure, 2022 ga-abụ ụbọchị ezumike maka ọha na eze.  Ụbọchị Fraịdee ga-abụ Ezigbo Fraịdee (Good Friday) dịka otu ụzọ emume e ji akwado Ista, Ista Mụnde bụ iji metọpụ emume Ista.  Minista na-ahụ maka ime (Minister of Interior), Ogbeni Rauf Aregbesola, onye kwuputara nke ahụ n’aha Gọọmenti Etiti kpọkuru ndị otu Kristi ka ha ṅomie usoro ịchụaja, ịdịnootu, mgbaghara, obiọma,  ịhụnanya, udo na ndidi, bụ nke e jiri mara Jesu Kristi; ma bụrụkwa ihe ndị o gosipụtara na mgbasaozi ya n’ụwa.  Aregbesola, n’ozi nke sitere n’aka Odeakwụkwọ Ọkpụtọrọkpụ ministrị ahụ, Dọkịnta Shuaib kpọkukwara ndị otu Kristi, tinyere ndị Nigeria niile ka ha jiri emume Ista nke afọ a wee kpee ekpere maka nkwụsị ọnọdụ enweghị ezi nchekwa niile cheere ala anyị gbaa gburugburu aka mgba.  O kwere nkwa na Gọọmenti Etiti ga-eforo ntutu taa iji hụ na e wetara na njedebe, mwakpo ndị omekome na-eme n’ụzọ awaraawara, ọdụụgbọelu na ụzọ ụgbọoloko n’ala anyị.  Dịka ọ na-agọrọ ndị

Anyị na-agawanye n'ihu na COOUTH – Akabuike

ONYEISI ụlọ ahụike mahadum steeti Anambra bụ ‘Chukwuemeka Odumegwu Ojukwu University Teaching Hospital (COOUTH)’ dị n’Amakụ, Awka, bụ Dọkịta Josephat Akabuike emeela ka a mara na ya bụ ụlọọgwụ na-agawanye n’ihu n’ịrụ ọrụ dị icheiche e jiri guzobe ya.   Dọkịta Akabuike kwupụtara nke a n’okwu ọ gwara ndị ntaakụkọ n’Awka na nsonso a banyere etu ọrụ ya si aga nà etu ọnọdụ siri gbata kwụrụ kemgbe otu ahọ gara aga kpọnkwem o jiri banye n’ọkwa dịka onyeisi, bụ onye ji ọkwa ‘Chief Medical Director’ nke ụlọọgwụ ahụ.   Dịka ọ na-edugharị ndị akụkọ n’ime ụlọọgwụ ahụ, ọ nọkwara ebe ahụ kpọkuo ndị Anambra na ndị bi na steeti ahụ ka ha bịa soro na-erite uru n’ọmarịcha akụrụngwa nlekọta ahụike dị icheiche dịgasị n’ụlọ ahụike ahụ oge ọbụla ha nwere nsogbu ahụike, n’ihi na ụlọọgwụ ahụ wàtàrà ọgọdọ ma nwekwa a chọrọ nà akụrụngwa dị icheiche iji lekọta ahụike ụmụafọ steeti ahụ.   O mere ka a mara na e nweela ọtụtụ mnwògharị na ngalaba niile nke ụlọọgwụ ahụ, ma kpọpụtasịkwa ụfọdụ n’ime mnwogharị ahụ, nke

Obinabo egosila nwute banyere ọnwụ Osinachi

KEMGBE izuụka gara aga ka o siri kpọtụba n’usoro nzikọrịtaozi dị icheiche, bụ ọnwụ otu onye na-eti egwu ụka a mà ámá nke ukwuu, bụ Oriakụ Osinachi Nwachukwu, bụ onye e kwuru na ọ nwụrụ n’ihi nsogbu ezinụlọ, nke gbadoro ụkwụ n’etu di ya siri mekpaa ya ahụ ma mesogide ya ka nwaòkpùrù, wee ruo n’ọnwụ ya.   Nke a bụzịkwa nke gara n’ihu na-adọta ọnụmmiriokwu ọtụtụ ndị mmadụ, ma ndị nọ n’ọkwa ọchịchị n’ogoogo dị icheiche nàkwà ndị e ji okwa ha agba izu na ngalaba dị icheiche.   Ka ọtụtụ ndị na-aga n’ihu na-atụnye ọnụ, ya bụ okwu nọkwazịrị na nsonso a wee dọta ọnụmmiriokwu Kọmishọna na-ahụ maka ihe metụtara ụmụnwaanyị na ọdịmma ọhaneze na steeti Anambra, bụ Oriakụ Ify Obinabo, bụ onye katọ̀rọ̀ ma gbarụọ ihu banyere ụdị ọnwụ nwaanyị ahụ nwụrụ.   Ọ bụ oge ndị òtù jikọtara ụmụnwaanyị bụ ndị ntaakụkọ, a maara dịka ‘Nigerian Association of Women Journalists (NAWOJ), ngalaba steeti Anambra, gàrà kpọtụrụ Kọmishọna Obinabo n’isi ụlọọrụ ya dị n’Awka, ka ọ nọrọ wee kwupụta ka obi dị ya banyere Ọnwụ Osi

Ndị ụka Krịstị amalitela emume Izuụka dị Asọ

NDỊ ụka Kraịst n’ụwa niile abaala izuụka dị asọ, nke bụ oge ha ji eme emume dị iche iche, iji kwado Ista.  Ọ bụ emume Ụka Igu (Palm Sunday), nke e mere ụbọchị ụka ka e ji amalite ya. Ọ na-ebido ụbọchị ahụ wee ruo  n’Îsta kpọmkwem. Ụbọchị ụka igu bụ ncheta mbanye Dinwenụ Jesu Kristi banyere Jerusalem, maka ahụhụ na ọnwụ ya iji gbapụta ndị nke ya na njọ.  Taa bụ Tọzdee, a ga-anọ n’ụlọụka dị iche iche mmee emume. Ndị ọbụla na-eme dịka usoro ụka ha siri dị.  N’ụka katọlik, ha ga-eme emume nke ha ụtụtụ na mgbede. Ha ga-eji ụtụtụ gaa Chrism Mass, nke Bishọp na-anọ na ya gọzie mmanụ nsọ ụka ji arụ ọrụ dị iche iche. A bịa na mgbede, ha e mee emume icheta nri abalị ikpeazụ Jesu Kristi na ụmụazụ ya riri, bụ nke ọ nọrọ na ya wee hibe Oriri dị Asọ. Ụkọchukwu ga-anọkwa na ya saa ndị mmadụ ụkwụ iji cheta ka Jesu siri sa ụmụazụ ya ụkwụ oge ọ nọ n’ụwa. N’ikpeazụ, ha ga-eche nche ọ bụladị otu awa, dịka o siri gwa ụmụazụ ya ka ha mee.  Echi bụ Ezigbo Fraịdee (Good Fraịdee), bụ ụbọchị ekpere na ebumọnụ n

Aga enwògharị usoro okpuruọchịchị na Anambra – Nwabunwanne

DỊKA otu n’ime nzọpụụkwụ ya ịhụ na okpuruọchịchị niile dị na steeti ahụ na-arụ ọrụ nke ọma na etu a tụrụ anya; Kọmishọna ọhụrụ na-ahụ maka okpuruọchịchị, echịchị ọdịnala na ime na-eme n’ime ime obodo na steeti Anambra, bụ Maazị Tony Nwabunwanne ekwela nkwà inwògharị usoro okpuruọchịchị steeti ahụ.   Kọmishọna Nwabụnwanne kwupụtara nke a oge ọ malitere njem nleta na njem nkọwaonwe n’ime okpuruọchịchị iri abụọ na otu dị na steeti ahụ.   Njem nleta na njem nkọwaonwe ahụ bụ nke ọ malitere n’ime okpuruọchịchị Dunukofia na Njikoka, ma bụrụkwa nke ụfọdụ ndị e ji okwu ha agba izu n’ihe metụtara okpuruọchịchị ime ime obodo, nke gụnyere Onyeisioche ụlọọrụ ‘Local Government Service Commission’ bụ Dọkịta Peter Egenti, na onyeisi òtù ‘National Union of Local Government Employees (NULGE)’, bụ Maazị Chikwelu Adigwe, na ụfọdụ ndị ọzọ soro ya wee gaa.   Kọmishọna Nwabunwanne kwuru na ebumnobi njem ahụ bụ ka ya na ndị ọrụ n’okpuruọchịchị ahụ wee nwee mkparịtụka, mara onwe ha, chọpụta ihe icheakamgba ha

Na Yobe, e gwuputala ego igwe pụtara nde naịra iri n’ala

…Nke e liri ihe dịka afọ iri asaa gara aga OKE ọṅụ dara na Badejo nke dị n’okpuru ọchịchị Potiskum na steeti Yobe, site na nchọpụta a chọpụtra ego igwe (coins) nke e kwenyere na e liri n’ugbo afọ iri asaa na ise gara aga.  Onye chọpụtara ego igwe ahụ nke nnyocha kwuru na ọnụ ego ya dị nde naịra iri (N10m) bụ Ibrahim Badejo na ndị otu ya.  Ibrahim Badajo bụ otu n’ime ụmụ ụmụ ụmụ (great grand sons) onye nwe igbo ahụ ma bụrụkwa onye chọpụtara obodo ahụ, Mai Shuwa Badejo.  Badejo bụ onye nwe ugbo, Kakasku Blan Integrated Farm and Hatchery nke dị na Badejo.  Ọ na-agụ akwụkwọ inweta nzere ‘master’s degree’ n’ihe ọmụmụ Biochemistry na Molecular Biology na mahadum Jiangnan University, Wuxi, Jiangsu dị na mba China; oge nsogbu korona kpọtụrụ n’ụwa, n’afọ 2020.  Badejo nọ Nigeria oge korona malitere, ya mere ọ ndụziri n’ala nna ya dịka e hibere iwu ụzọ aga aga (lockdown).  O kwuru sị:”Kemgbe m si China bata n’ihi korona, e nweghị ọrụ dịnụ. Ọrụ ịzụ ọkụkọ bụ ihe doro m anya n’ụmụaka, ya mere a gwa

Gọọmenti Anambra etoola etu ọrụ mkpocha, nzacha si aga n'Okpoko

UNYI na atịtị bụ nnukwu ihe icheakamgba nyere gburugburu na ebe obibi mmadụ, n’ihi nsogbu dị icheiche si na ya apụta, ọkachasị nsogbu ajọ ọnọdụ ahụike.   Ọ bụ n’ihi nke a ka ọchịchị steeti Anambra, nke Gọvanọ Chukwuma Soludo nọ n’isi ya jiri kpebie ma bagide na nnukwu ọrụ mkpocha na nzacha gburugburu n’ụfọdụ ebe dị icheiche unyi na atịtị jupụtara na steeti ahụ, ọkachasị na mpaghara Okpoko, bụ ebe o kwere nkwa na ọ ga-abụ ebe mbụ ọchịchị ya ga-amalite ọrụ na steeti ahụ. Ya bụ ọrụ bụkwazị nke a malitere n’ime izuụka abụọ gara aga.   Ka ọ dị taa, ọchịchị steeti ahụ ekwupụtala afọojuju ya banyere etu ọrụ mkpocha na nzacha ahụ si aga, bụ nke a na-eme n’Okpoko dị n’okpuruọchịchị ime obodo Ogbaru, nà mpaggara ebe ndị ọzọ.   Osote Gọvanọ steeti Anambra, bụ Dọkịta Onyeka Ibezim bụ ya kwupụtara otuto a oge ya na ndị òtù ọrụ ya gara njem ileta ka ọrụ si aga na mpaghara ebe ahụ ụbọchị Tuzdee, bụkwa ebe ọ nọrọ wee gbaa akaebe na a na-enwewaga agamnihu na ya bụ ọrụ.   N’okwu ya n’ebe ahụ, Dọkịta Ibe

Soludo eguzobela òtù ọrụ pụrụ iche maka udo, eziokwu na ikpe nkwụmọtọ

ỌCHỊCHỊ steeti Anambra, nke Gọvanọ Chukwuma Soludo nọ n’isi ya, nọrọ ụbọchị Wenezdee wee guzobe òtù ọrụ pụrụ iche ga na-ahụ maka eziokwu, ikpe nkwụmọtọ na udo, bụ nke a kpọrọ ‘Truth, Justice and Peace Committee’, dịka otu n’ime agbambọ ya iweta udo tọrọ atọ na steeti ahụ ma lebàkwa anya na nsogbu na ịkpọ ganịganị otu dị icheiche na-eme na steeti ahụ.   Odeakwụkwọ izugbe steeti Anambra, bụ Ọkammụta Solo Chukwulobelu bụ ya kwupụtara nguzobe ndị otu a n’obi gọọmenti dị n’Awka, bụkwa ebe ọ nọrọ kọwaa na nke ahụ bụ nke dabara adaba dịka otu n’ime okwu e tinyere ọnụ na nkwekọrịta e nwere na nnukwu ọgbakọ ahụ gọọmenti steeti ahụ chịkọbara n’isi ngwụcha izuụka gara aga, bụ nke a kpọrọ ‘Peace Building and Security Dialogue’.   Otu ahụ bụ nke mmadụ iri na ise nọ na ya, ma bụrụkwa nke onyeisi ụlọọrụ ‘National Human Rights Commission’ n’oge gara aga, bụ Ọkammụta Chidi Odinkalu bụ onyeisioche ya; ebe Oriakụ Bianca Ojukwu bụ odeakwụkwọ ya.   Ndị ọzọ so n’otu ahụ gụnyere Dọkịta Joe Nwaorgu, Dọkịta Ud

Speaker Anambra emeela ncheta ọmụmụ ya, kesàárà ndị Ayamelum ihe nkwàdo

Image
Ọ KPỌTỤRỤ akpọtụ ma zụọ azụọ na nsonso a n’Ifite-Ogwari, dị n’okpuruọchịchị ime obodo Ayamelum, dịka Ọkaokwu steeti Anambra, bụ Rt. Hon. Uchenna Okafor mere emume ncheta ụbọchị ọmụmụ ya, bụkwa nke ọgbụgba ahọ iri anọ na ise o jiri bịa ụwa.   Oke mmemme ahụ bụ nke weere ọnọdụ n’ụlọakwụkwọ ‘Central Primary School, Ifite-Ogwari, ma bụrụkwa nke dọtara imirikiti ndị mmadụ sitere mpaghara ebe ahụ, nakwa ọtụtụ ndị ọzọ e ji okwu ha agba izu, nke gụnyere ndị ọrụ gọọmenti na ndị ọzọ okwu ha na-ada ụda n’ọrụ gọọmenti na ngalaba ndị ọzọ dị icheiche, tinyere aka na-achị steeti Anambra, bụ Gọvanọ Chukwuma Soludo na ọtụtụ ndị ụlọ omeiwu steeti ahụ.   Ya bụ mmemme bụkwà nke Ọkaokwu ahụ nọrọ na ya wee kesàára ọtụtụ ndị mmadụ sitere n’ọgbọ nta nkwàdó ya ọtụtụ ihe nkwàdo na akụrụngwa dị icheiche ha ga-eji wee nyere onwe ha aka, na-achụtakwa ihe ha ga-eri, ma bụrụkwa ndị kwụụrụ onwe ha   Ihe dị icheiche o kesààrà ndị ahụ gụnyere àkpà nri ala (fetịlaịza) ruru narị isii n’ọnụọgụgụ, ụgbọala Toyota Camry ruru

Ịzụ ụmụaka: Oge gboo, oge ugbua

IGBO kwuru sị na nwa bụ nwa ọha. Nke a pụtara na ọnọdụ ịdịmma ụmụaka dịịrị ọhaneze. Ya mere, onye ọbụla na-etinye aka n’ịzụlite ụmụaka. Ọ bụ nkwenye a mere na n’oge gboo, mgbe ezi dị n’ukwu ụkwa, mgbe elu bụ ala ọsa ikwunaibe, agbataobi, ndị enyi na ọtụtụ ndị ọzọ na-etinye aka n’ịzụlite ụmụaka.   N’oge ahụ, okenye ọbụla hụrụ nwata ka ọ na-eme ihe ọjọọ ga-abara ya mba, ọ bụrụ nke ọ ga-eji tie ya ihe o tie ya. Nwata ahụ ga-anabata nkuzi ahụ e nyere ya n’obi ọcha ma soro nzọụkwụ dị mma. Nwata ọbụla na-eme ihe ọjọọ n’oge ahụ na-akụja ma ọ hụ okenye n’ihi na ọ maara na ọ ga-elebara anya n’ihe ọjọọ ahụ ọ na-eme. Onweghị mgbe e ji ahapụrụ sọosọ nne na nna ka ha na-enye ụmụ ha ọzụzụ. N’oge ahụ, nwaanyọ chọọ ịkwụsị nwa o ku n’aka ara ọ kpọlaara ya nne ya.   Ọtụtụ ụmụaka na-eme, ha kwụsịchaa ịńụ ara ha na nne ha ochie ebirizie, ha ewee bụrụ mmadụ. N’aka nke ọzọ, nne na nna na-akpọgara ndị mụrụ ha ụmụaka ka ha na ha biri; nke a na-adị mma maka na ndị nnukwu nne na nna bụ ochie dike, ha taa akụ a

N’Imo, ndị ojiegbe akpaala mkpamkpa n’Orsu

NDỊ oji egbe atụnyela ihe mbigbọ nke gbariri isi ụlọọrụ   okpuru ọchịchị gọọmenti Orsu, nke mere ka ngwongwo na ngwongwo juputara n’obi gọọmenti ahụ ghọọ ntụ; ma bụrụ nke gụnyere ụgbọala a kwụbachara n’ogige ụlọọrụ ahụ.  Otu onye bi n’ogbe ahụ, Chibuzo Ukah kwuru na ya bụ mwakpo nke e mere ụbọchị ụka n’ihe dịka mgbe o ji ọkara gafee elekere abụọ nke ụzọ ụtụtụ kpatara nnukwu egwu na mpaghara ahụ dịka ọtụtụ ndị mmadụ gbapụrụ n’ụlọ ha dị iche iche, ka nke ahụ na-eme.  O kwuru sị na ụlọ Onyeisioche na ụlọ isi ọnọdụ ndị ọzọ (administrative blocks), tinyere ụgbọala ndị a kwụbachara ebe ahụ ghara ọkụ.  Onye ọzọ si n’ogbe ahụ, achọghị ka a kpọọ aha ya kwuru na Orsu nọ na nsogbu kemgbe n’ihi mkpamkpa ndị oji egbe na-akpa ebe ahụ, nke mere ndị mmadụ enweghị ohere ngagharị dịka o kwesịrị, ọ kacha ndị ntorọbịa.  O kwuru sị;” Dịka Orlu siri dị ọkụ kemgbe n’ihi nsogbu ndị oji egbe, Orsu abụrụla ebe anaghị aga aga n’ebe ndị ntorọbịa nọ.”  Otu o sila dị, okwuputa okwu ndị uweojii na steeti Imo, Maazị

Di m gburu nwa ọhụrụ anyị – Nwagbọhọ nwa ya nwụrụ

OTU nwa na-eto eto, ma bụrụkwa onye nne gbara afọ iri na asaa, Promise Okon, agbaala ama otu di ya bụ, Benedict Anieze si jaa nwa izuụka anọ ha n’ala, ọ nwụọ. Ya bụ ọdachi mere n’ebe obibi ha, mpaghara Idimu Lagos.  A chọpụtara na di na nwunye ahụ nwere nghọtahie nke mere na nwoke ahụ ji iwe jaa nwa ọhụrụ ahụ n’ala, isi ya gbarie.  Dịka Promise Okon siri kwu, “Ya bụ ihe mere n’ebe anyị bi, 5 Pipeline Road, Idimu oge anyị na-enwe nghọtahie, di m tụrụ nwa anyị nwaanyị dị otu ọnwa n’ala. Ọ nwụrụ n’otu aka ahụ, ozigbo o tinye ụlọ anyị ọkụ. Ọ bụ ndị agbataobi nyere aka menyụọ ọkụ ahụ.”  Otu o sila dị, a chọpụtara na ka nwoke ahụ jachara nwa ọhụrụ ahụ n’ala,  ọ nwụọ, ọ gara n’ihu itinye ụlọ ọkụ tinyere nwunye ya na-ebe akwa, na ozu nwa ya nọ n’ime ya. E wepụ ndị agbataobi gbatara ọsọ enyemaka wee zọpụta Okon, menyụọ ọkụ ahụ, ọ gaara agbagbu ya ka ọ ka na-agbake afọ a wara ya otu ọnwa gara aga, ka ọ na-amụ nwa.  E wetara mkpesa ahụ n’ogige uweojii Idimu nke mere ka a nwụchikọọ nwoke ahụ kpara

Anambra agbatịkwuola oge mkpocha na nzacha Onitsha, Ogbaru na Idemili

Image
ỌCHỊCHỊ steeti Anambra ekwuwaala na ọ na-agbatịwanyekwu ụbọchị a ga-eme mkpocha na nzacha ahụ na-aga n’ihu ugbua na mpaghara obodo dịgasị n’okpuruọchịchị Onitsha North, Onitsha South, Ogbaru na Idemili North dị na steeti ahụ.   Ya bụ ọrụ mkpocha na nzacha gburugburu na ọwàmmiri bụ nke bụ nke gọọmenti steeti ahụ malitere na mpaghara ahụ n’isi ngwụcha izuụka gara aga, ma bụrụkwa nke ebumnobi ya bụ iji mee ka gburugburu ebe ahụ chawapụ ma mekwa ka mmiri na-agara onwe ya siriri-werere n’ọwàmmiri, bụkwa nke unyi na ahịhịa sụchiri, nke na mmiri anaghịzị ahụ ebe ọ ga-esi gaa, wee na-emetọsị ala ebe ahụ.   Nke ahụ wee bụrụzie nnukwu ihe iche aka mgba nye ọnọdụ ahụike ndị bi na ndị na-azụ ahịa na mpaghara ebe ahụ, nke mezịrị gọọmenti jiri kpebia ịbagide n’ọrụ mkpocha n’ebe ahụ, bụkwa nke e kwubụrụ na ọ ga-adị mkpụrụ ụbọchị olenaole. Dọkịta Ibezim (nke atọ n’aka ekpe) na ụfọdụ ndị ọzọ soro ya gaa njem nleta ahụ Dọkịta Ibezim (n’etiti) na ụfọdụ ndị ọzọ soro ya gaa njem nleta ahụ Ebe ahụ a na-

Nwakpo ụgbọoloko Abuja-Kaduna: Ndị mmadụ na-akwa arịrị maka Dọkịnta Chinelo

NDỊ mmadụ na-aga n’ihu na-akwa akwa arịrị ma na-akatọ mkpamkpa ndị ọjọọ kpara n’ụgbọoloko bu ndị njem agba n’ụzọ; ma bụrụ nke wetara ọdachi, ọnwụ na ihe mbibi dị iche iche. Ọtụtụ ndị ọnụ ruru n’okwu etiela ebewu n’ihi nke ahụ, ebe ụmụ ogbenye nọ n’ụlọ na-asụ ude.   Ụwa niile kọwara ya bụ ọnọdụ dịka ihe ịgba anya mmiri. Ọtụtụ agbụrụ, tinyere ezinaụlọ dị iche iche ketere oke na ya, nke mere na o tinyere ndị mmadụ na gbagharịa.   Otu onye n’ime ndị tụfuru ndụ ha n’ọdachi ahụ bụ Dọkịnta Chinelo Megafu Nwando, gbara afọ iri abụọ na isii , gụrụ ihe ọmụmụ dibịa oyibo na-ahụ maka eze (dentist) ma bụrụ onye Onitsha dị na steeti Anambra.  Dọkịnta bụ onyeisi (Medical Director) n’ụlọọgwụ St Gerard Catholic Hospital, Kaduna kwuru na e mechara hafee mmadụ iri na otu n’ime ndị ahụ merụrụ ahụ n’ụlọọgwụ Army Referral Hospital n’ihi oke ọnọdụ ọjọọ ha nọ na ya. Ọ gara n’ihu kwuo na mmadụ abụọ n’ime ndị ha hapụrụ n’ụlọọgwụ ha, mechara nwụọ. Otu n’ime ha bụ Chinelo, onye o kwuru na ha lekọtara ya anya n’ụz

Gọọmenti agbachiela ogige ebe otu ụlọelu dara n'Oba

Ọ NA-ABỤ onye a gwara agwa ma ọ nụghị anụ, o mee emee ọ hụ ahụ; maka na na agadi nwaanyị kachie nrị wụọ aja, e bute ozu ya n’ófè nke ọzọ.   Ka ọ dị taa, gọọmenti steeti Anambra agbachiela ebe ahụ ụlọ obibi dị òkpùkpù ise a na-arụ arụ dara n’Oba, n’okpuruọchịchị ‘Idemili South’ nke steeti Anambra, dịka o siri dị na mkpebi ahụ o mere ịgbachi na iwèghàrà ebe ọbụla ụlọ dara na steeti ahụ.   Mgbachi ogige ahụ e mere n’ụlọ ahụ dị na mpaghara ‘A-Class Avenue Saint John Paul Estate, n’ógbè Umuogali, Oba bụ nke e mere site n’aka òtù ọrụ pụrụ iche, nke ọ bụ ụlọọrụ ‘Anambra State Physical Planning Board (ASPPB) nọ n’isi ya.   Ndị ọrụ ụlọọrụ ahụ na-ahụ maka ọnọdụ mberede, bụ ụlọọrụ Nationala Emergency Management Agency (NEMA) na nke steeti ahụ, bụ SEMA sokwara wee gaa ọrụ ịgbachi ogige ahụ.   N’okwu ya banyere ụlọ ahụ oge ya ndị òtù ọrụ ya gara ịgbachi ya, onyeisioche ụlọọrụ ahụ, bụ Maazị Chike Maduekwe mere ka a mara na o nweghị nkwàdo maọbụ ikike ọbụla ndị na-arụ ụlọ ahụ nwetara tupu ha malite r

CP Anambra ekesàárala ezinụlọ ndị uweojii nwụrụ anwụ ego nkwàdo

ONYEISI ndị uweojii na steeti Anambra, bụ CP Echeng Echeng nọrọ na nsonso a wee kesàárá mmadụ iri na atọ, bụ ndị ezinụlọ ndị ọrụ uweojii nwụrụ n’ọrụ uweojii n’ime steeti ahụ akwụkwọ ndọrọ ego nkwàdo ruru nde naịra iteghete na ụma atọ (₦9,300,000).   Ego ahụ bụ nke CP Echeng kesàrà nye ndị ahụ n’aha onyeisi ndị uweojii n’ala Nigeria, bụ IGP Usman Alkali, ma bụrụkwa e mere n’okpuru atụmatụ ‘Inspector-General of Police Family Welfare Insurance Scheme’, nke ebumnobi ya bụ iji kwàlite ezi ọnọdụ obibindụ ezinụlọ ndị uweojii ahụ nwụrụ n’ọrụ site n’inyere ha aka.   Atụmatụ ahụ bụkwa nke na-enye aka ịkwalite mmụọ na ọnụnụọkụnobi ndị uweojii ka ha na-arụsi ọrụ ike, burukwa n’obi na ụlọọrụ uweojii bu ọdịmma ha na ndị ezinụlọ ha n’obi.   Ka ọ na-ekesara ndị ahụ akwụkwọ ndọrọ ego ahụ, CP Echeng kelere onyeisi ndị uweojii, bụ IGP Akali maka ezi agbambọ ya n’ịkwàlìtè ezi ọnọdụ obibindụ ndị ọrụ uweojii na ndị ezinụlọ ha. Ọ dụkwàzịrị ndị ahụ o kesaara ego ahụ ọdụ ka ha tinye ya n’ihe ga-abara ha uru ma

Gọvanọ Soludo akatọọla mkpamkpa ndị omekoome kpara na Nnewi South

AKA na-achị steeti Anambra, bụ Ọkammụta Chukwuma Soludo akatọ̀ọ́la mwakpò ahụ ndị omekoome wakpòro isi ụlọọrụ okpuruọchịchị ime obodo ‘Nnewi South’ dị n’Ụkpọr na nsonso a, bụkwa ebe ha nọrọ wee mee mkpamkpa dị egwu.   Gọvanọ Soludo kwupụtàrà nke a oge ọ gara njem nleta n’ebe ahụ, ma bụrụkwa nke onyeisi ndị uweojii na steeti Anambra, bụ CP Echeng Echenge na ụfọdụ ndị ọzọ ọnụ na-eru n’okwu na steeti ahụ soro ya wee gaa.   Isi ụlọọrụ ‘Nnewi South’ ahụ bụ nke ndị omekoome wakporo n’ihe dịka elekere abụọ nke ụtụtụ ụbọchị Tọzdee, wee gbaa ọtụtụ ụlọ dị n’ime ebe ahụ ọkụ, ma gbagbukwa otu onyenche ha hụrụ n’ebe ahụ, tupu ha larie.   N’okwu ya n’ebe ahụ, Gọvanọ Soludo kọwàra mkpamkpa ahụ ndị omekoome ahụ kpara ebe ahụ dịka nke jọgburu onwe ya, nàkwà nnukwu ihe mwute, ọbụladị dịka ọ gbarụkwara ihu banyere etu ndị omekoome sizị awakpò ma na-eme ihe na-asụ ntị wuruwuru na mpaghara ebe dị icheiche na steeti ahụ.   O mere ka a mara na ọ bụ ihe mwute na ya bụ atụmatụ ndị ojiegbe n’ime steeti ahụ eruo

N'Anambra, ndị ụka ekpeela ekpere maka ezi nchekwa, gọzie ọchịchị Soludo

Ọ NA-ABỤ anụ gbaa ajọ ọsọ, a gbaa ya ajọ egbe, maka na ọ na-adị mma akpụ kwụọ ụdọ, a chọọrọ ya mmiri oyi.   N’ịgbaso nke a, ụlọụka dị icheiche na steeti Anambra nọrọ na nsonso wee chịkọba ọgbakọ ekpere pụrụ iche, iji bute ọnọdụ nchekwa steeti ahụ n’ihu Chineke ma rịọka ya maka mgbataọsọ Ya.   Ya bụ ọgbakọ ekpere pụrụ iche bụ nke gọọmenti steeti Anambra tụpụtara ma nye ntụziaka ka e mee; ma bụrụkwa nke dayọsiisi na ụlọụka dị icheiche n’ime steeti ahụ mere na mpaghara ha dị icheiche.   Ọgbakọ ekpere ahụ bụkwa nke ọtụtụ ndị e ji okwu ha agba izu na ndị ọnụ na-eru n’okwu na steeti Anambra sonyere na ya, ma bụrụkwa nke a nọrọ na ya wee kpee ekpere maka udo, maka ịkwụsị iwu ‘onye apụtakwala iro’ ahụ a na-edebe na steeti ahụ ụbọchị Mọnde ọbụla, ya na iweta ezi nchekwa na ọnọdụ mmepe tọrọ àtọ na steeti ahụ.   A nọkwa n’ọgbakọ ekpere ahụ wee gọzie ma chee ọchịchị Gọvanọ Chukwuma Soludo na osote ya bụ Dọkịta Onyekachi Ibezim n’ihu Chineke.   Ebe dị icheiche ya bụ ekpere ahụ weere ọnọdụ na steeti

Okpoko: A gwala ndị rụgasịrị ụlọ ebe ekwesighị ka ha kụtuo ha

ỤLỌỌRỤ na-ahụ maka nhazi ewumewu ụlọ na steeti Anambra, bụ ụlọọrụ ‘Anambra State Physical Planning Board (ASPPB)’ akpọkuola ma dụọ ndị dị icheiche rụrụ ụlọ n’ebe okporoụzọ na ọwàmmiri gara ka ha kụtusie ụlọ ahụ n’oge adịghị anya.   Onyeisi ụlọọrụ ‘Anambra State Physical Planning Board’, bụ Maazị Chike Mmaduekwe bụ ya kpọrọ oku a oge ya na ndị òtù ọrụ ya gara inye ákàrà ịdọ aka na ntị n’ụlọ ndị ahụ dịchisiri ụzọ n’Okpoko, dị n’okpuru ọchịchị ime obodo Ogbaru ka ha kụtuo ulọ ndị ahụ n’ụzọ, n’ihi nnukwu ọrụ ahụ gọọmenti chọrọ ịbagide na mpaghara ebe ahụ n’oge adịghị anya.   Ọrụ inye akara mwepù n’ụlọ ahụ bụ nke a malitere na nsonso a, ma bụrụ nke a nọrọ na ya wee hụta ma nye akara n’ụlọ karịrị narị abụọ n’ọnụọgụgụ dịka ụlọ ndị mmadụ a ga-akụkpọ na mpaghara ahụ n’ihi na ha dị ebe ekwesighị ekwesi wee na-egbochi mmiri na idè mmiri ịgara onwe ya nke ọma na ihubànyè n’ime Ohimiri Naịja (River Niger).   Maazị Mmaduekwe kọwara na etu ndị mmadụ siri rụchisi ụlọ n’okporoụzọ na n’ebe ọwammiri so n